گلپايگانى ، صافى : مسأله تيمّم به خاك و ريگ و كلوخ و سنگ صحيح است ولى احتياط مستحبّ آن است كه اگر خاك ممكن باشد به چيز ديگر تيمّم نكند و اگر خاك نباشد با ريگ ، و اگر ريگ نباشد با كلوخ و چنانچه كلوخ هم نباشد ، با سنگ تيمّم نمايد .
خوئى ، تبريزى : اگر خاك نباشد ، با ريگ يا كلوخ ، و چنانچه ريگ و كلوخ هم نباشد با سنگ تيمّم نمايد .
سيستانى : اگر خاك نباشد ، با ماسهء بسيار نرمى كه خاك بر آن صدق كند ؛ و اگر ممكن نباشد با كلوخ و اگر ممكن نباشد با ريگ و چنانچه ريگ و كلوخ هم نباشد با سنگ تيمم نمايد .
مكارم : مسأله تيمّم بر چند چيز جايز است : خاك ، شن ، ريگ ، كلوخ ( خاكهاى به هم چسبيده ) و سنگ ، به شرط اين كه پاك باشند و مختصر غبارى لا اقل بر آنها باشد .
زنجانى : مسأله در حال اختيار تيمم بايد به خاك يا چيزهايى كه از زمين بوده و پودر شده ؛ مانند سنگ پودر شده و گچ پودر شده صورت گيرد ، و تيمم به گچ و آهك پخته و آجر پخته كه پودر شده است در حال اختيار جايز است .
< صفحة فارغة > [ مسأله 685 تيمّم بر سنگ گچ و سنگ آهك و سنگ مرمر سياه ] < / صفحة فارغة > مسأله 685 تيمّم بر سنگ گچ و سنگ آهك و سنگ مرمر سياه و ساير اقسام سنگها صحيح است ولى تيمّم به جواهر مثل سنگ عقيق و فيروزه باطل مىباشد ( 1 ) و احتياط واجب آن است كه با بودن خاك يا چيز ديگرى كه تيمّم به آن صحيح است ، به گچ و آهك پخته هم تيمّم نكند و اگر دسترسى به خاك و مانند آن ندارد و امر داير است بين گچ يا آهك پخته و بين غبار يا گل بايد به احتياط واجب جمع كند بين تيمّم به هر دو . ( 1 ) نورى : بقيه مسأله ذكر نشده .
فاضل : و احتياط واجب آن است كه به گچ و آهك پخته هم تيمّم نكند . [ پايان مسأله ] مكارم : و احتياط واجب آن است كه بر گچ و آهك پخته و همچنين بر آجر و سفال تيمّم نكند . [ پايان مسأله گلپايگانى ، صافى : مسأله تيمّم بر سنگ گچ و سنگ آهك صحيح است و با بودن چيزى كه تيمّم بر آن صحيح است ، أحوط آن است كه به گچ و آهك پخته تيمّم نكند ، ( گلپايگانى : ولى به سنگ معدنى مثل سنگ عقيق تيمّم باطل مىباشد ) .
خوئى ، تبريزى : مسأله تيمّم بر سنگ گچ و سنگ آهك صحيح است و بنا بر احتياط واجب ( تبريزى : بنا بر احتياط ) در حال اختيار به گچ و آهك پخته ( خوئى : و آجر پخته ) و به سنگ معدن مثل سنگ عقيق تيمّم ننمايند .
زنجانى : مسأله تيمّم بر سنگ و هر چيزى كه مانند سنگ با زدن دست هيچ چيزى از آن به دست نمىچسبد ، در حال اختيار يا غير اختيار جايز نيست و كسى كه تنها سنگ در اختيار دارد ، بنا بر احتياط مستحب با آن تيمم نموده و نماز بخواند ولى بايد بعداً نماز را قضا نمايد . سنگ گچ و سنگ آهك حكم ساير سنگها را دارد و تيمم به جواهر ؛ مانند عقيق ، هر چند پودر شده باشد ، جايز نيست .

379