پيدا شود شستن و مسح روى آن كافى است و چنانچه سوراخ شود ، رساندن آب به زير پوست لازم نيست ، ولى چنانچه قسمتى از پوست كنده شده كه گاهى به بدن مىچسبد و گاهى بلند مىشود بايد آب را به زير آن برساند به شرط اين كه ضرر نداشته باشد .
< صفحة فارغة > [ مسأله 293 اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده ] < / صفحة فارغة > مسأله 293 اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه ، چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد ، مثل آن كه بعد از گِلكارى شك كند گِل به دست او چسبيده يا نه ، بايد وارسى كند ، يا به قدرى دست بمالد كه اطمينان پيدا كند ( 1 ) كه اگر بوده بر طرف شده يا آب به زير آن رسيده است ( 2 ) . ( 1 ) زنجانى : به قدرى دست بمالد كه براى خود او يا نوع مردم اطمينان پيدا شود . . ( 2 ) بهجت : و اگر از روى غفلت وضو گرفت و بعد معلوم شد كه مانعى بوده ، وضويش باطل است و اگر احتمال داد كه مانعى در كار نيست و به اميد عدم مانع ، وضو گرفت يا غافل شد و بعد معلوم شد مانعى در كار نبوده صحيح بودن وضو خالى از وجه نيست .
مكارم : مسأله هر گاه انسان احتمال دهد مانعى در اعضاى وضو وجود دارد اگر احتمال آن عقلائى است بايد وارسى كند ، مثل اين كه بعد از گِلكارى يا رنگ كارى شك كند مقدارى گِل يا رنگ به دست او چسبيده است .
< صفحة فارغة > [ مسأله 294 جايى را كه بايد شست و مسح كرد ] < / صفحة فارغة > مسأله 294 جايى را كه بايد شست و مسح كرد هر قدر چرك باشد اگر چرك آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشكال ندارد ( 1 ) . و همچنين است اگر بعد از گچكارى و مانند آن چيز سفيدى كه جلوگيرى از رسيدن آب به پوست نمىنمايد بر دست بماند ، ولى اگر شك كند كه با بودن آنها آب به بدن مىرسد يا نه ، بايد آنها را بر طرف كند . ( 1 ) خوئى ، زنجانى ، تبريزى ، سيستانى : اگر جايى را كه بايد شست يا مسح كرد ، چرك باشد ولى چرك آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد ، اشكال ندارد . .
مكارم : مسأله رنگهايى كه مانع رسيدن آب به بدن نيست ، براى وضو ضررى ندارد ولى اگر مانع باشد يا شكّ كند كه مانع است يا نه بايد آن را بر طرف سازد .
مسأله اختصاصى بهجت : مسأله 299 كسى كه پوست بدن او چرب است ، اگر چربى آن ، جرم ندارد كه مانع رسيدن آب به پوست باشد ، اشكال ندارد و اگر احراز كند كه محلّ وضو به طورى چرب است كه مانع رسيدن آب مىشود ، اوّل خشك كند بعد وضو بگيرد .
< صفحة فارغة > [ مسأله 295 اگر پيش از وضو بداند كه در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب هست ] < / صفحة فارغة > مسأله 295 اگر پيش از وضو بداند كه در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب هست و بعد از وضو شك كند كه در موقع وضو آب را به آنجا رسانده يا نه ، وضوى او صحيح است ( 1 ) ، ولى اگر بداند كه موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، بايد دوباره وضو بگيرد . اين مسأله در رسالهء آيت الله مكارم نيست ( 1 ) گلپايگانى ، سيستانى : بقيه مسأله ذكر نشده .

177