( 4 ) سيستانى : و بايد آن را قضا كند .
زنجانى : و در اين مسأله فرقى نيست كه قبل از فجر در سفر بوده و يا آن كه ابتدا روزه گرفته و سپس با مسافرت ، روزه را باطل كرده و بعد به وطن يا جايى كه مىخواهد ده روز در آنجا بماند ، رسيده است . بهجت : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1723 .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1723 اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد ] < / صفحة فارغة > مسأله 1723 اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد ، يا به جايى برسد كه مىخواهد ده روز در آنجا بماند ( 1 ) ، نبايد آن روز را روزه بگيرد . ( 1 ) سيستانى : بنا بر احتياط واجب روزه‌اش باطل است و بايد آن را قضا كند .
فاضل ، مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1722 .
بهجت : مسأله اگر مسافر بعد از ظهر از مسافرت برگردد و ظهر آن روز در جايى كه نماز تمام است نباشد ، روزهء آن روز باطل است ، ولى اگر قبل از ظهر برگردد ، در صورتى كه افطار نكرده باشد ، روزهء آن روز بر او واجب مىشود ، بنا بر اين بايد نيت روزه بكند و روزه‌اش هم صحيح است .
< صفحة فارغة > [ مسأله 1724 مسافر و كسى كه از روزه گرفتن عذر دارد ] < / صفحة فارغة > مسأله 1724 مسافر و كسى كه از روزه گرفتن عذر دارد ، مكروه است در روز ماه رمضان جماع نمايد و در خوردن و آشاميدن كاملًا خود را سير كند . اين مسأله در رسالهء آيت الله بهجت نيست كسانى كه روزه بر آنها واجب نيست < صفحة فارغة > [ مسأله 1725 كسى كه به واسطهء پيرى نمىتواند روزه بگيرد ] < / صفحة فارغة > مسأله 1725 كسى كه به واسطهء پيرى نمىتواند روزه بگيرد ، يا براى او مشقّت دارد ( 1 ) ، روزه بر او واجب نيست ( 2 ) . ولى در صورت دوم بايد براى هر روز يك مد كه تقريباً ده سير است گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد . ( 3 ) ( 1 ) زنجانى : اگر چه به حدّ حرج نرسد . . ( 2 ) بهجت : و چنانچه تا رمضان بعد بتواند روزه بگيرد أقوى وجوب قضا است ؛ و در صورتى كه نتواند تا رمضان بعد روزه را قضا كند واجب است براى هر روز يك مد طعام كه تقريباً ده سير است از گندم يا جو و مانند اينها صدقه دهد ؛ و همچنين كسى كه توانائى قضاى روزه را داشته ولى به سبب ندانستن حكم ، قضاى آن را تا رمضان بعد تأخير انداخته بايد علاوه بر قضاى روزه به مقدارى كه گفته شد كفاره بدهد . ( 3 ) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : بايد براى هر روز يك مد طعام گندم يا جو يا نان و مانند اينها به فقير بدهد .
گلپايگانى ، صافى : بايد براى هر روز يك مد گندم يا جو و مانند اينها به فقير بدهد بلكه در صورت اوّل نيز بنا بر احتياط لازم يك مد طعام بدهد .
زنجانى : بايد براى هر روز يك مدّ : به احتياط واجب حدود ( 900 ) گرم ، طعام به فقير بدهد .
مكارم : مسأله مرد و زن پير كه روزه گرفتن براى آنها مشكل است مىتوانند روزه را ترك كنند ، ولى بايد براى هر روز يك مد ( تقريباً ( 750 ) گرم ) گندم يا جو و مانند اينها به فقير دهند

955