اگر مشقت را تحمل نمود و وضو گرفت وضوى او صحيح است و اگر نداند كه وضو براى او ضرر شديد دارد و وضو بگيرد و بعد بفهمد ضرر شديد داشته ، صحت وضوى او محل اشكال است .
< صفحة فارغة > [ مسأله 289 اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار كمى كه وضو با آن صحيح است ضرر ندارد ] < / صفحة فارغة > مسأله 289 اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار كمى كه وضو با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر دارد ، بايد با همان مقدار وضو بگيرد ( 1 ) . ( 1 ) مكارم : يا مثلًا اگر آب سرد ضرر دارد بايد آب را گرم كند .
شرط سيزدهم :
( 1 ) آن كه در اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب نباشد ( 2 ) . ( 1 ) مكارم : شرط دوازدهم . . سيستانى : شرط يازدهم . . ( 2 ) بهجت ، زنجانى : و گر نه وظيفهء او وضوى جبيره‌اى يا تيمّم خواهد بود .
< صفحة فارغة > [ مسأله 290 اگر مىداند چيزى به اعضاء وضو چسبيده ] < / صفحة فارغة > مسأله 290 اگر مىداند چيزى به اعضاء وضو چسبيده ولى شك دارد كه از رسيدن آب جلوگيرى مىكند يا نه ، بايد آن را بر طرف كند ( 1 ) يا آب را به زير آن برساند ( 2 ) . ( 1 ) مكارم : بقيه مسأله ذكر نشده . ( 2 ) زنجانى : لازم به ذكر است كه معيار در شك در وجود مانع يا مانع بودن چيزى كه در محل وضو است ، متعارف مردم مىباشد پس اگر متعارف مردم در جايى شك نمىكنند ولى براى كسى شك ايجاد شود ، اعتنا به شك نمىكند .
< صفحة فارغة > [ مسأله 291 اگر زير ناخن چرك باشد ] < / صفحة فارغة > مسأله 291 اگر زير ناخن چرك باشد ، وضو اشكال ندارد ( 1 ) ، ولى اگر ناخن را بگيرند ( 2 ) بايد براى وضو آن چرك را بر طرف كنند و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد ( 3 ) ، بايد چرك زير مقدارى را كه از معمول بلندتر است بر طرف نمايند . ( 1 ) مكارم : ولى بهتر است آن را تميز كند . . ( 2 ) سيستانى : چنانچه آن چرك مانع از رسيدن آب به پوست باشد . .
زنجانى : و بدانند يا احتمال دهند آن چرك مانع از رسيدن آب به پوست است . . ( 3 ) فاضل : و چرك زير آن جزءِ ظاهر به حساب آيد . .
< صفحة فارغة > [ مسأله 292 اگر در صورت و دستها به واسطهء سوختن برآمدگى پيدا شود ] < / صفحة فارغة > مسأله 292 اگر در صورت و دستها و جلوى سر و روى پاها به واسطهء سوختن يا چيز ديگر ، برآمدگى پيدا شود ( 1 ) ، شستن و مسح روى آن كافى است . و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زير پوست لازم نيست ، بلكه اگر پوست يك قسمت آن كنده شود ، لازم نيست آب را به زير قسمتى كه كنده نشده برساند ولى چنانچه پوستى كه كنده شده گاهى به بدن مىچسبد و گاهى بلند مىشود ( 2 ) بايد آن را قطع كند يا آب را به زير آن برساند ( 3 ) . ( 1 ) بهجت : مثل بلند شدن پوست به سبب باد كردن محلّ آن ، تا وقتى كه جزءِ بدن به حساب مىآيد . . ( 2 ) زنجانى : بايد آب را به زير آن برساند . ( 3 ) فاضل : آب را به زير آن و هم روى آن برساند .
بهجت : مىتواند آن را قطع كند يا آب را به زير آن برساند ، يا آن كه در هر وقتى به وظيفهء آن وقت ، عمل نمايد .
مكارم : مسأله هر گاه به واسطهء سوختگى يا چيز ديگر تاولهايى بر اعضاى وضو

176