اگر بميرد و پيش از آن كه زكات اينها واجب شود ، ورثه قرض او را از مال ديگر بدهند ، هر كدام كه سهمشان به ( 288 ) من و ( 45 ) مثقال كم برسد ، بايد زكات بدهد و اگر پيش از آن كه زكات اينها واجب شود ، قرض او را ندهند ، چنانچه مال ميت فقط به اندازه بدهى او باشد ، واجب نيست زكات اينها را بدهند ، و اگر مال ميت بيشتر از بدهى او باشد ، بايد جنس زكات دار را نسبت به مجموع مال ملاحظه كنند به همان نسبت از جنس زكاةدار كسر شود پس سهم هر يك از ورثه به اندازه نصاب برسد زكات بر او واجب است .
( مسأله 1903 ) اگر گندم و جو و خرما و كشمشى كه زكات آنها واجب شده خوب و بد دارد ، احتياط واجب آنست كه زكات هر كدام از خوب و بد را از خود آنها بدهد .
نصاب طلا ( مسأله 1904 ) طلا دو نصاب دارد ، نصاب اول آن بيست مثقال شرعى است كه هر مثقال آن ( 18 ) نخود است ، پس وقتى طلا به بيست مثقال شرعى كه پانزده مثقال معمولى است برسد ، اگر شرايط ديگر را هم كه گفته شد داشته باشد ، انسان بايد يك چهلم آن را - كه نه نخود مىشود - از بابت زكات بدهد و اگر به اين مقدار نرسد ، زكات آن واجب نيست . و نصاب دوم آن چهار مثقال شرعى است كه سه مثقال معمولى مىشود ، يعنى اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود ، بايد زكات تمام ( 18 ) مثقال را از قرار چهل يك بدهد ، و اگر كمتر از سه مثقال اضافه شود فقط بايد زكات ( 15 ) مثقال آن را بدهد ، و زيادى آن زكات ندارد و همچنين است هر چه بالا رود ، يعنى اگر سه مثقال اضافه شود ، بايد زكات تمام آنها را بدهد و اگر كمتر اضافه شود ، مقدارى كه اضافه شده زكات ندارد .

329