" احكام جعاله " مسأله 2246 - جعاله آن است كه انسان قرار بگذارد در مقابل كارى كه براى او انجام مى دهند مال معينى بدهد ، مثل آن كه بگويد : ( هر كس يا شخص معينى گمشده ء مرا پيدا كند ده تومان به او مى دهم ، يا مثلا نصف گمشده را به او مى دهم ) .
و به كسى كه اين قرار را مى گذارد جاعل ، و به كسى كه كار را انجام مى دهد عامل مى گويند ، و بين جعاله و اجاره فرقهايى است ، از آن جمله اين است كه در اجاره بعد از تحقق اجاره اجير ضامن است و بايد عمل را تحويل دهد ، و كسى هم كه او را اجير كرده اجرت را به او بدهكار مى شود ، ولى در جعاله اگر چه عامل شخص معين باشد مى تواند مشغول عمل نشود ، و تا عمل را انجام ندهد جاعل بدهكار نمى شود ، و در اجاره قبول معتبر است ولى در جعاله معتبر نيست .
مسأله 2247 - جاعل بايد عاقل و بالغ باشد ، و از روى قصد و بدون اكراه به ناحق قرار داد كند ، و شرعا بتواند در مال خود تصرف نمايد ، بنابراين جعالهء سفيه - يعنى كسى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مى كند - يا كسى كه از طرف حاكم شرع به جهت افلاس ممنوع از تصرف در مال خود شده ، صحيح نيست .
مسأله 2248 - كارى را كه جاعل مى گويد براى او انجام دهند ، بايد بى فايده يا حرام يا واجبى كه شرعا بايد مجانا آورده شود نباشد ، پس اگر بگويد : هر كس در شب به جاى تاريكى برود يا شراب بخورد يا نماز واجب خود را بخواند ده تومان به او مى دهم ، جعاله صحيح نيست .
مسأله 2249 - اگر مالى را كه قرار مى گذارد بدهد معين كند ، مثلا بگويد : ( هر كس

616