سختگيرى نكند مغبون مى شود .
( سوم ) آن كه چيزى را كه مى فروشد زيادتر بدهد ، و آنچه را كه مى خرد كمتر بگيرد .
( چهارم ) آن كه كسى كه با او معامله كرده ، اگر پشيمان شود و از او تقاضا كند كه معامله را به هم بزند ، تقاضاى او را بپذيرد .
معاملات مكروه مسأله 2082 - عمده ء معاملاتى كه مكروه است از اين قرار است :
( اول ) ملك فروشى ، مانند زمين و خانه و باغ و آب ، مگر اين كه ملك ديگرى با آن پول بخرد .
( دوم ) قصابى .
( سوم ) كفن فروشى .
( چهارم ) معاملهء با مردمان پست .
( پنجم ) معامله و عرضهء متاع براى آن بين اذان صبح و اول آفتاب .
( ششم ) آن كه كار خود را خريد و فروش گندم و جو و مانند اينها قرار دهد .
( هفتم ) آن كه براى خريد جنسى كه ديگرى مى خواهد بخرد ، داخل معاملهء او شود .
معاملات باطل و حرام مسأله 2083 - بعضى از معاملات باطل است و حرام نيست ، و بعضى حرام است و باطل نيست ، و بعضى باطل و حرام است ، و عمده ء اينها از اين قرار است :
( اول ) بعضى از اعيان نجسه ، مانند مشروبات مسكر و خوك كه خريد و فروش اين دو باطل و حرام است ، و همچنين مردار نجس و سگ غير شكارى كه خريد و فروش اين دو باطل و بنابر احتياط حرام است .
و در غير اينها در صورتى كه منفعت عقلايى حلالى داشته باشد - مثلا غائط را

578