اوتوا من منع من منعهم حقهم لا مما فرض الله لهم ولو ان الناس ادوا حقوقهم لكانوا عائشين بخير " . ( 1 ) و به جهت اهميت مفسده ء منع مستمندان از حقشان فرمود : ( والذين يكنزون الذهب والفضة ولا ينفقونها في سبيل الله فبشرهم به عذاب أليم ) . ( 2 ) و به جهت اثر بذل و بخشش در ريشه كن كردن فقر از جامعه و تخلق انسان به سخاوت و كرم و نقشى كه در سعادت فرد و جامعه دارد ، رسول خدا ( صلى الله عليه وآله و سلم ) مشرك سخى ( 3 ) را امان داد ، و به همان سخاوت به اسلام هدايت شد ، و روايت شده كه خداوند به موسى وحى كرد كه سامرى را نكش ( 4 ) چون سخاوتمند است .
اهميت رسيدگى به فقرا به حدى است كه سير كردن و پوشانيدن وحفظ آبروى يك خانواده از سؤال افضل از هفتاد حج بيت الله شمرده شده است . ( 5 ) دايره ء صدقه و احسان به قدرى توسعه دارد ، كه امام پنجم ( عليه السلام ) فرمود : " ان الله تبارك و تعالى يحب ابراد الكبد الحرى و من سقى كبدا حرى من بهيمة وغيرها أظله الله يوم لاظل الا ظله " . ( 6 ) آدابى در صدقات معين شده است ، از آن جمله اين است كه مستور باشد تا به حيثيت طرف آسيبى نرسد ، ( 7 ) و هر چه بزرگ باشد كوچك شمرد ، ( 8 ) كه هر چه آن

1 . وسائل الشيعه ، جلد 9 ، صفحهء 10 ، كتاب الزكاة ، ابواب ما تجب فيه الزكاة ، باب 1 ، حديث 2 ( همانا خداوند عز و جل فرض كرده است براى فقرا در مال اغنيا آنچه كفايت كند آنها را ، و اگر مى دانست كه آن اندازه كفايت نمى كند آنها را هر آينه زياد مى كرد ، آنچه بر سر فقرا آمده است از ناحيه منع كسانى است كه حق آنها را از آنها منع كردند ، نه از ناحيهء فريضهء خداوند عز وجل ، و اگر مردمان حقوق فقرا را ادا كنند ، هر آينه معيشت آنها به خير خواهد بود ) 2 . سوره ء توبه ، آيهء 34 ( آنها كه گنجينه مى كنند طلا و نقره را و انفاق نمى كنند در راه خدا پس بشارت بده آنها را به عذابى دردناك ) 3 . وسائل الشيعه ، جلد 9 ، صفحهء 17 ، كتاب الزكاة ، ابواب ماتجب فيه الزكاة ، باب 2 حديث 4 4 . وسائل الشيعه ، جلد 9 ، صفحهء 17 ، كتاب الزكاة ، ابواب ماتجب فيه الزكاة ، باب 2 ، حديث 6 5 . وسائل الشيعه ، جلد 9 ، صفحهء 17 ، كتاب الزكاة ، ابواب صدقه ، باب 2 ، حديث 1 6 . وسائل الشيعة ، جلد 9 ، صفحهء 409 ، كتاب الزكات ، ابواب صدقه ، باب 19 ، حديث 2 ، ( همانا خداوند تبارك و تعالى دوست دارد خنك كردن جگر سوخته را ، و كسى كه سيراب كند جگر سوخته اى را از چهار پا و غير آن ، خداوند سايه مى دهد او را روزى كه سايه اى نيست بجز سايهء او ) 7 . وسائل الشيعه ، جلد 9 ، صفحهء 457 ، كتاب الزكاة ، ابواب الصدقة ، باب 39 ، حديث 3 . 8 . من لا يحضره الفقيه ، جلد 2 ، صفحهء 57 .

176