بريده ء اسلمى كه گفت : " با على به غزوه اى به يمن رفتم ، و از او جفوه اى - ناخوشايندى - ديدم ، بر رسول خدا وارد شدم ، على را ياد كردم و خورده بر او گرفتم ، ديدم رخسار رسول خدا متغير شد ، پس گفت : يا بريده ، آيا من سزاوارتر نيستم به مؤمنين از خودشان ؟ گفتم : بلى ، يا رسول الله فرمود : هر كس كه من مولاى اويم پس على مولاى اوست . " ( 1 ) و اين همان بيان حضرت در غدير خم است كه در اين مقام به بريده هم فرموده است .
و واقعهء غدير خم را اكابر محدثين و مورخين و مفسرين به تناسب ارتباط اين واقعه با موضوع فن خود ذكر كرده اند ، بلكه بزرگان اهل لغت نيز در كتب لغت آورده اند ، مثلا ابن دريد در جمهرة اللغة مى گويد : " غدير معروف ، وهو الموضع الذى قام فيه رسول الله ( صلى الله عليه وآله و سلم ) خطيبا يفضل أمير المؤمنين على بن ابى طالب ( عليه السلام ) " ( 2 ) و در تاج العروس در كلمهء ( ولى ) مى گويد : " الذى يلى عليك امرك . . . . ومنه الحديث : من كنت مولاه فعلى مولاه " ، وابن اثير در نهايه در كلمهء ( ولى ) مى گويد :
" وقول عمر لعلى اصبحت مولى كل مؤمن ، اى ولى كل مؤمن . " وحديث غدير به طرق صحيحه نزد عامه روايت شده ، اگر چه كثرت عدد طرق حديث به حدى است كه محتاج به صحت سند نيست .
حافظ سليمان بن ابراهيم قندوزى حنفى در ينابيع المودة مى گويد : " و در مناقب محمد بن جرير طبرى صاحب تاريخ ، خبر غدير خم را از هفتاد و پنج طريق روايت كرده ، و كتابى در اين موضوع به نام كتاب " الولاية " نوشته است ، و همچنين خبر غدير خم را ابو العباس احمد بن محمد بن سعيد بن عقده روايت كرده ، و كتابى در اين موضوع به نام " الموالاة " نوشته ، وطرق خبر را از صد و پنج طريق ذكر كرده است . "

1 . المستدرك على الصحيحين ، جلد 3 ، صفحهء 110 مناقب أمير المؤمنين ( عليه السلام ) ، جلد 2 ، صفحهء 425 كشف الغمه في معرفة الائمة ، جلد 1 ، صفحهء 292 و كتب ديگر . 2 . جمهرة اللغة ، جزء اول ، صفحهء 108

119