است - كه آن كمال انسانيت به معرفت الله و عبادت الله و تعديل شهوت انسان به عفت ، و غضب او به شجاعت ، و فكر او به حكمت ، و ايجاد مدينهء فاضله بر اساس قسط و عدالت است - كمتر از دقت و ظرافت اعمال شده در اختراع آن مخترع است ؟ !
كتابى كه خداوند متعال در تعريف آن فرموده است : ( ونزلنا عليك الكتب تبينا لكل شئ وهدى ورحمة ) ( 1 ) و ( كتب أنزلنه إليك لتخرج الناس من الظلمت إلى النور ) ( 2 ) و ( ومآ أنزلنا عليك الكتب إلا لتبين لهم الذى اختلفوا فيه ) ( 3 ) مبينى مى خواهد كه آنچه را كه اين كتاب تبيان آن است استخراج كند ، و محيط بر ظلمات فكرى و اخلاقى و عملى بشر و راهنماى او به عالم نور بوده ، و در تمام آنچه مورد اختلاف نوع انسان است مبين حق و باطل باشد ، كه مرز آن اختلافات از عميق ترين مسائل وجود در مبدأ ومعاد است كه فكر نوابغ انديشه را به حل خود مشغول كرده تا - مثلا - اختلاف دو زن بر سر فرزند شير خوارى كه هر يك ادعاى مادرى او را داشته باشند .
آيا مى توان پذيرفت كه كاربرد اين كتاب در هدايت عمومى و تربيت انسانى و حل مشكلات و رفع اختلافات به رحلت رسول اكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) تمام شده است ؟ !
آيا خدا و پيغمبرش اين قانون و تعليم و تربيت را بدون مفسر و معلم و مربى رها كرده ، و تعيين مفسر و معلم و مربى را به انتخاب مردم بى خبر از علوم و معارف و قوانين و احكام اين كتاب وا گذاشته اند ؟ !
2 - امامت و رهبرى انسان يعنى پيشوايى و رهبرى عقل انسان ، زيرا موضوع بحث امامت كسى است كه امام انسان است ، و انسانيت انسان به عقل و فكر اوست " دعامة الإنسان العقل " . ( 4 ) و در نظام خلقت انسان قوا و اعضاى بدن محتاجند به راهنمايى حواس ، و

1 . سوره ء نحل ، آيهء 89 ( و نازل كرديم بر تو كتاب را بيان كننده اى براى همه چيز و هدايت و رحمت ) 2 . سوره ء ابراهيم ، آيهء 1 ( كتابى است كه نازل كرديم آن را به تو تا بيرون آرى مردم را از ظلمات به نور ) 3 . سوره ء نحل ، آيهء 64 ( و نازل نكرديم بر تو كتاب را مگر براى اين كه بيان كنى براى آنها آنچه را كه در او اختلاف كردند ) 4 . بحار الانوار ، جلد 1 ، صفحهء 90 ( ستون انسان عقل است )

105