جاهايى كه فقط قضاى روزه واجب است مسأله 1696 - در چند صورت فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و كفاره واجب نيست :
( اول ) آن كه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلى كه در مسألهء " 1638 " گذشت تا اذان صبح از خواب دوم و سوم بيدار نشود .
( دوم ) آن كه عملى كه روزه را باطل مى كند انجام ندهد ، ولى نيت روزه نكند ، يا ريا كند ، يا قصد كند كه روزه نباشد ، يا قصد كند كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد .
( سوم ) آن كه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك روز يا چند روز روزه بگيرد .
( چهارم ) آن كه در ماه رمضان بدون اين كه خودش تحقيق كند صبح شده يا نه ، كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ، و بعد معلوم شود صبح بوده ، و نيز اگر بعد از تحقيق گمان داشته باشد كه صبح شده ، يا شك كند كه صبح شده يا نه ، و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ، و بعد معلوم شود صبح بوده ، قضاى آن روزه بر او واجب است .
( پنجم ) آن كه كسى بگويد صبح نشده و انسان به گفتهء او كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ، و بعد معلوم شود صبح بوده است .
( ششم ) آن كه كسى بگويد صبح شده و انسان به گفتهء او يقين نكند يا خيال كند شوخى مى كند و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ، و بعد معلوم شود صبح بوده است .
( هفتم ) آن كه كور و مانند او به گفتهء كسى ديگر افطار كند ، و بعد معلوم شود مغرب نبوده است .
( هشتم ) آن كه در هواى صاف به واسطهء تاريكى يقين كند كه مغرب شده و افطار كند ، و بعد معلوم شود مغرب نبوده است ، ولى اگر در هواى ابر به گمان اين

503