مىتواند همه بدهى را از در آمد سال كسر كند ؟
ج : بدهى هر سال را در موعد قسط جزء مؤنه آن سال حساب كند و بدهى كه وقت پرداخت آن نرسيده از در آمد امسال كسر نكند .
س : سرمايه‌اى كه مورد احتياج بوده و خمس نداشته ، پس از مدتى از محل احتياج خارج شده ، آيا خمس به آن تعلق مىگيرد ؟
ج : هر گاه زائد بر مؤونه شد و سال بر آن گذشت خمس دارد و اگر سالى براى خمس معين كرده ، پس از سال خمس .
س : شخصى از كسى طلب دارد ، مربوط به سالهاى قبل ، در وسط سال خمسى آن را دريافت مىكند ، آيا بلا فاصله خمس دارد ، همان طورى كه امام را حل فرمودند يا بايد سال بر آن بگردد .
ج : اگر سال براى خود معين كرده معيار همان سال است و بلا فاصله واجب نيست .
س : شخصى يكصد هزار تومان قرض كرده براى صرف در مؤونه زندگى و به صورت اقساط طى چند سال باز پرداخت مىكند . مبلغ پنجاه تومان آن را خرج كرد و 50 هزار تومان ديگر موجود است و ضمنا مبلغ بيست هزار تومان از در آمد ديگرش بابت باز پرداخت اين وام پرداخت نموده و اكنون رأس سال خمسى او فرا رسيده اينك دو سؤال مطرح است : 1 - آيا مقدار باقيمانده پولى را كه قرض كرده و الآن موجود است و باز پرداخت نشده خمس دارد يا نه در حالى كه اقساط آن را در سالهاى بعد بايد بپردازد ؟
2 - بيست هزار تومان كه بابت باز پرداخت قرض داده است 50 هزار تومان هزينه شده قرار مىگيرد و در هزينه محسوب مىشود يا در مقابل پنجاه هزار تومان باقيمانده قرار مىگيرد و از در آمد محسوب مىگردد كه خمس بايد بدهد .
ج : مقدار باقيمانده از پول عرفا زائد مؤونه نيست و مال مردم محسوب مىشود اگر چه شرعا بواسطه قرض مالك شده و اما نسبت به بيست هزار تومان كه جهت باز پرداخت قرض داده احتياطا خمس آن را دستگردان كند با كسى كه مجاز است و به او بازگردانده شود .

544