مسأله 1802 - اگر قيمت جنسى كه براى تجارت خريده بالا رود و به اميد اين كه قيمت آن بالاتر رود ، تا بعد از تمام شدن سال آن را نفروشد و قيمتش پايين آيد خمس مقدارى كه بالا رفته ببايد بدهد .
مسأله 1803 - اگر غير مال التجاره مالى داشته باشد كه خمسش را داده يا خمس ندارد چنانچه قيمتش بالا رود ، مقدارى كه بر قيمتش اضافه شده ، خمس ندارد . ولى اگر آن را بفروشد خمس مقدارى كه بر قيمتش افزوده شده بايد بپردازد ولى اگر درختى كه خريده نمو كند و بزرگ شود ، و يا گوسفندى كه خريده چاق شود ، در صورتى كه مقصود او از نگهدارى آنها اين بوده كه از عين آن سود ببرد ، بايد خمس آنچه زياد شده بدهد .
مسأله 1804 - اگر باغى احداث كند براى آنكه بعد از بالا رفتن قيمتش بفروشد ، بايد خمس ميوه و نمو درختها و زيادى قيمت باغ را بدهد ولى اگر قصدش اين باشد كه از ميوه آن استفاده كند ، فقط بايد خمس ميوه را بدهد .
مسأله 1805 - كسى كه چند رشته كسب دارد مثلا اجاره ملك مىگيرد و خريد و فروش و زراعت هم مىكند ، بايد همه را آخر سال يك جا حساب كند و اگر نفع داشت خمس آن را بدهد .
مسأله 1806 - خرجهايى را كه انسان براى بدست آوردن فايده مىكند ، از فايده كسر مىشود و خمس ندارد .
مسأله 1807 - آنچه از منافع كسب در بين سال به مصرف خوراك و پوشاك و اثاثيه و خريد منزل و عروسى و جهيزيه دختر و زيارت و مانند اينها مىرساند ، در صورتى كه از شأن او زياد نباشد و زياده‌روى هم نكرده باشد ، خمس ندارد .
مسأله 1808 - مالى را كه انسان به مصرف نذر و كفاره مىرساند ، جزء مخارج ساليانه است ، و نيز مالى را كه به كسى مىبخشد يا جايزه مىدهد در صورتى كه از شأن او زياد نباشد ، از مخارج ساليانه حساب مىشود .
مسأله 1809 - اگر انسان هر سال مقدارى از جهيزيه دختر را تهيه نمايد هر چند

320