مسأله 1845 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولى صاحب آن را نشناسد ، بايد آن مقدار را به نيت صاحبش صدقه بدهد و احتياط مستحب آن است كه از حاكم شرع هم اذن بگيرد .
مسأله 1846 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند ولى صاحبش را بشناسد ، بايد يكديگر را راضى نمايند و چنانچه صاحب مال راضى نشود ، در صورتى كه انسان بداند چيز معينى مال او است و شك كند كه بيشتر از آن هم مال او هست يا نه ، بايد چيزى را كه يقين دارد مال او است به او بدهد ، و احتياط مستحب آن است مقدار بيشترى را كه احتمال مىدهد مال او است به او بدهد .
مسأله 1847 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد كه مقدار حرام بيشتر از خمس بوده ، بنابر احتياط واجب مقدارى را كه مىداند از خمس بيشتر بوده ، از طرف صاحب آن صدقه بدهد .
مسأله 1848 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد ، يا مالى كه صاحبش را نمىشناسد به نيت او صدقه بدهد ، بعد از آن كه صاحبش پيدا شد ، ضامن بودن وى محل تأمل است .
مسأله 1849 - اگر مال حلالى با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند كه صاحب آن از چند نفر معين بيرون نيست ولى نتواند بفهمد كيست ، بايد مال را بطور مساوى بين آنان تقسيم كند مگر آن كه مخلوط شدن مال با تقصير و تفريط خودش بوده كه در اين صورت ، بنابر احتياط واجب بايد به هر نحو كه ممكن است از تمام آنها تحصيل رضايت نمايد .
5 - جواهرى كه به واسطه فرو رفتن در دريا به دست مىآيد :
مسأله 1850 - اگر بواسطه غواصى يعنى فرو رفتن در دريا لؤلؤ و مرجان يا جواهر ديگرى كه با فرو رفتن در دريا بيرون مىآيد بيرون آورند ، روييدنى باشد ، يا

326