خمس آن واجب نيست ، احتياط اين است كه مخارج سال خود را از آن مال بردارد ولى اظهر اين است كه مىتواند از در آمد سال هم حساب كند .
( 1396 ) اگر كسى پولى را به صاحب منزلى بدهد براى اين كه در منزل او سكونت كند ، اگر بدون اين پول نياز مسكن او تأمين نمىشود اين پول جزو مئونه سال او حساب مىشود .
( 1397 ) اگر از منفعت كسب ، آذوقه اى براى مصرف سالش خريده باشد ، و در آخر سال زياد بيايد ، بايد خمس آن را بدهد .
( 1398 ) اگر از منفعت كسب ، پيش از دادن خمس ، اثاثيه اى براى منزل بخرد كه خود آن اثاثيه باقى است ، و از آن استفاده مىنمايند ، خمس آن واجب نيست .
( 1399 ) كفن و برد يمانى و قبرى كه از سود بين سال قبل خريد مىكنند ، وقتى سال بر آنها گذشت ، بايد خمس آن را بدهند و اگر يك بار خمس آن را بدهند در سال هاى بعد خمس تعلق نمىگيرد .
( 1400 ) اگر شخصى نتواند خرج سال خود را تأمين كند و سر سال پول و يا چيزهايى از مئونه در خانه زياد بيايد ، مىتواند آنها را در مخارج مورد نياز صرف كند و خمس ندارد .
( 1401 ) سرمايه و آلاتى را كه در وقت كسب به آنها و يا تكميل آنها نياز دارد اگر از پولى تهيه كند كه بايد خمس آن را بدهد ، حكم همان پول را دارد ، و اگر از پولى مثل ارث تهيه شده باشد خمس ندارد ، و اگر از دستمزد كارى كه كرده سرمايه يا آن وسايل را تهيه كند ، در صورتى كه در همان سال كسب با آن سرمايه و وسايل ، مقصودى عقلايى و متناسب با شأن خود دارد ، اصل سرمايه و وسايل خمس ندارد ، ولى واجب است خمس سودى كه از آنها مىبرد بدهد ، و اين كه گفته شد سرمايه خمس ندارد منظور ، آن مقدار از سرمايه است كه زندگى مطابق شأن او بدون آن تأمين نمىشود پس اگر سرمايه زيادتر از اين بود آن مقدار زيادتر خمس دارد .
( 1402 ) در مواردى كه براى كم كردن اجاره منزل ، دادن قرض شرط مىشود ، اگر بدون اين پول نياز مسكن او تأمين نمىشود ، اين قرض خمس ندارد حتى اگر

274