سوره را نخواند ، و اگر صداى امام را نشنود ، مستحب است حمد و سوره بخواند ولى بايد آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند اشكال ندارد .
( 1183 ) اگر مأموم بعضى از كلمات حمد و سوره امام را بشنود بايد بنابر احتياط همان قدر از حمد و سوره را نخواند .
( 1184 ) حمد و سوره خواندن مأموم در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر كراهت دارد و مستحب است به جاى آن ذكر بگويد .
( 1185 ) مأموم نبايد تكبيرة الاحرام را پيش از امام بگويد ، بلكه احتياط واجب آن است كه تا تكبير امام تمام نشده تكبير نگويد .
( 1186 ) اگر مأموم پيش از امام عمدا هم سلام دهد بنا بر اقوى نمازش صحيح است ، ولى احتياط در اين است كه اگر عذرى ندارد و مى خواهد قبل از امام سلام دهد قصد انفراد كند .
( 1187 ) اگر مأموم غير از تكبيرة الاحرام و سلام - كه حكم آن گذشت - ، چيزهاى ديگر نماز را پيش از امام بگويد اشكال ندارد ، ولى مستحب آن است كه پيش از امام نگويد .
( 1188 ) مأموم بايد غير از آنچه در نماز خوانده مى شود و حكم آن گفته شد ، كارهاى ديگر نماز ، مانند ركوع و سجود را با امام يا كمى بعد از امام بجا آورد و نبايد پيش از امام انجام دهد ، و هم چنين نبايد زياد از امام عقب بماند به طورى كه مثلا امام از ركوع برخيزد ولى مأموم هنوز به ركوع نرفته باشد ، و احتياط در اين است كه با امام هم انجام ندهد بلكه كمى بعد از امام انجام دهد . ولى اگر پيش از امام مشغول افعال نماز شود يا اين كه از او زياد عقب بماند ، چنانچه تكبيرة الاحرام را بعد از امام گفته و جماعت منعقد شده باشد نمازش بنابر اقوى صحيح است ، ولى معصيت كرده است ، و اگر اين مخالفت در نماز زياد واقع شود ، مخصوصا اگر در چند ركن انجام بگيرد ممكن است از نماز جماعت خارج شود ، ولى اصل نماز صحيح است .
( 1189 ) اگر مأموم عمدا زودتر از امام سر از ركوع بردارد ، بايد بايستد تا امام سر از ركوع بردارد ، و اگر به قصد متابعت ، دوباره به ركوع برگردد نمازش باطل است .
( 1190 ) اگر مأموم عمدا در غير ركعت اول خودش ، زودتر از امام به ركوع برود ،

231