" احكام مالى كه پيدا شده " ( 2056 ) مالى را كه انسان پيدا مىكند ، اگر نشانه اى نداشته باشد كه به وسيله آن صاحبش پيدا شود ، و حيوان هم نباشد و ارزش آن از يك درهم ، يعنى 6 / 12 نخود نقره سكه دار كمتر نباشد ، مىتواند از طرف صاحبش صدقه دهد ، و يا به حاكم شرع بدهد .
( 2057 ) اگر مالى را پيدا كند كه نشانه دارد و قيمت آن كمتر از يك درهم باشد و صاحب آن معلوم نباشد ، مىتواند به قصد اين كه ملك خودش شود بردارد ولى اگر صاحب آن پيدا شد و آن را مطالبه كرد ، در صورتى كه براى او مشقت ندارد ، بنابر احتياط واجب بايد عين مال او را برگرداند ، و اگر تلف شده باشد بنابر اظهر ضامن مثل يا قيمت آن نيست .
( 2058 ) هر گاه چيزى را كه پيدا كرده نشانه اى دارد كه به وسيله آن مىتواند صاحبش را پيدا كند ، در صورتى كه قيمت آن در زمان برداشتن آن كمتر از يك درهم نباشد ، واجب است از همان وقت اعلان كند ، يعنى تا يك سال در محل اجتماع مردم بگويد يا بنويسد و در محل مناسب نصب كند .
( 2059 ) اگر انسان خودش نخواهد اعلان كند ، مىتواند به كسى كه اطمينان دارد بگويد كه از طرف او اعلان نمايد .
( 2060 ) اگر تا يك سال اعلان كرد و صاحب مال پيدا نشد ، چنانچه در غير حرم مكه پيدا كرده ، مىتواند از طرف صاحبش صدقه بدهد يا به عنوان امانت براى صاحبش نزد خود نگهدارى كند ، يا به حاكم شرع بدهد يا براى خود بردارد و قصد كند كه اگر صاحبش پيدا شد عوض آن را به او بدهد ، و اگر در حرم مكه پيدا كرد ، چنانچه قصد ندارد كه به عنوان امانت نگه دارد ، ظاهر اين است كه صدقه مىدهد .
( 2061 ) اگر صاحب مال بعد از يك سال اعلان پيدا شد ، چنانچه مال را صدقه يا به حاكم شرع داده ، بنابر اقرب ضامن نيست و هم چنين اگر بدون افراط و تفريط تلف شده نيز ضامن نيست ، و اگر به عنوان امانت نگاه داشته ، تحويل مىدهد ، و اگر

408