سوم : قبله .
چهارم : پوشش در حال نماز و شرايط آن .
پنجم : مكان نماز و مسائل مربوط به آن ، و تفصيل هر يك از شرايط و ساير مستحبات بيان خواهد شد .
وقت نماز ظهر و عصر ( 612 ) براى تعيين ظهر شرعى مىتوان از " شاخص " استفاده كرد و آن چوب يا چيزى مانند آن است كه به صورت عمودى در زمين مسطح فرو مىبرند . صبح كه خورشيد بيرون مىآيد ، سايه اين شاخص به طرف مغرب مىافتد و هر چه آفتاب بالا مىآيد اين سايه كم مىشود و در اكثر شهرها در اول ظهر شرعى به آخرين درجه كمى مىرسد و ظهر كه گذشت ، سايه آن به طرف مشرق بر مىگردد و هر چه خورشيد رو به مغرب مىرود ، سايه زيادتر مىشود ، بنا بر اين وقتى سايه به آخرين درجه كمى رسيد و دو مرتبه رو به زياد شدن گذاشت معلوم مىشود ظهر شرعى شده است . ولى در بعضى شهرها مثل مكه كه گاهى موقع ظهر سايه به كلى از بين مىرود ، بعد از آن كه سايه دوباره پيدا شد ، معلوم مىشود ظهر شده است .
( 613 ) نماز ظهر و عصر هر كدام وقت مخصوص و مشتركى دارند ، وقت مخصوص نماز ظهر : از اول ظهر است تا وقتى كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر و تحصيل شرايط نماز - اگر تحصيل نكرده است - بگذرد ، و اگر كسى اشتباها عصر را در اين وقت بخواند نمازش باطل است . و وقت مخصوص نماز عصر : هنگامى است كه به اندازه خواندن نماز عصر ، وقت به مغرب مانده باشد ، كه اگر كسى تا اين موقع نماز ظهر را نخواند ، نماز ظهر او قضا شده و بايد نماز عصر را بخواند . و ما بين اين دو وقت مخصوص ، وقت مشترك نماز ظهر و عصر است .
( 614 ) وقت مخصوص و مشترك - كه معنى آن در مسأله قبل گفته شد - براى اشخاص فرق مىكند ، مثلا اگر به اندازه خواندن دو ركعت نماز از اول ظهر بگذرد ، وقت مخصوص نماز ظهر كسى كه مسافر است تمام شده و داخل وقت مشترك

122