را حساب كند .
مسأله 1949 - اگر زمين و اسباب زراعت يا يكى از اين دو ملك خود او باشد نبايد كرايه آنها را جزء مخارج حساب كند ، و نيز براى كارهائى كه خودش كرده يا ديگرى بدون اجرت انجام داده ، چيزى از حاصل كسر نمىشود .
مسأله 1950 - اگر درخت انگور يا خرما را بخرد ، قيمت آن جزء مخارج نيست ، ولى اگر خرما يا انگور را پيش از چيدن و قبل از تعلق زكات بخرد ، پولى را كه براى آن داده جزء مخارج حساب مىشود .
مسأله 1951 - اگر زمينى را بخرد و در آن زمين گندم يا جو بكارد ، پولى را كه براى خريد زمين داده جزء مخارج حساب نمىشود ، ولى اگر زراعت را پيش از تعلق زكات بخرد پولى را كه براى خريد آن داده مىتواند جزء مخارج حساب نمايد و از حاصل كم نمايد ، اما بايد قيمت كاهى را كه از آن بدست مىآيد از پولى كه براى خريد زراعت داده كسر نمايد مثلا اگر زراعتى را پانصد تومان بخرد و قيمت كاه آن صد تومان باشد فقط چهار صد تومان آن را مىتواند جزء مخارج حساب نمايد .
مسأله 1952 - كسى كه بدون گاو و وسايل كشاورزى ديگر كه براى زراعت لازم است مىتواند زراعت كند اگر آن وسايل را بخرد نبايد پولى را كه براى خريد آنها داده جزء مخارج حساب نمايد .
مسأله 1953 - كسى كه بدون گاو و وسايل كشاورزى ديگرى كه براى زراعت لازم است نمىتواند زراعت كند اگر آنها را بخرد و بواسطه زراعت به كلى از بين برود ، مىتواند تمام قيمت آنها را جزء مخارج حساب نمايد و اگر مقدارى از قيمت آنها كم شود ، مىتواند آن مقدار را جزء مخارج حساب كند ، ولى اگر بعد از زراعت چيزى از قيمتشان كم نشود ، نبايد چيزى از قيمت آنها را جزء مخارج حساب نمايد .

361