3 - جماع مسأله 1656 - جماع اعم از اين كه از جلو باشد يا از پشت ، صغير باشد يا كبير ، نسبت به جماع كننده و جماع شده روزه را باطل مىكند اگر چه فقط به مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد ، و اگر كمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد روزه باطل نمىشود ، ولى كسى كه آلتش را بريده‌اند اگر به مقدار ختنه‌گاه داخل كند كه دخول صدق كند روزه اش باطل مىشود .
مسأله 1657 - اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد يا در خواب باشد ، يا او را به جماع مجبور نمايند روزه او باطل نمىشود ولى چنانچه در بين جماع يادش بيايد يا ديگر مجبور نباشد بايد فورا از حال جماع خارج شود ، و اگر خارج نشود روزه او باطل مىشود .
مسأله 1658 - اگر شك كند كه به اندازه ختنه‌گاه داخل شده يا نه روزه او صحيح است ، و كسى كه هم آلتش را بريده‌اند اگر شك كند كه دخول شده يا نه روزه او صحيح است .
4 - استمناء مسأله 1659 - اگر روزه دار استمناء كند يعنى با خود كارى كند كه منى از او بيرون آيد روزه اش باطل مىشود ، ولى اگر بى اختيار از او منى بيرون آيد روزه اش باطل نيست ، ولى اگر كارى كند كه بى اختيار منى از او بيرون آيد روزه اش باطل مىشود .
مسأله 1660 - هر گاه روزه دار بداند كه اگر در روز بخوابد محتلم مىشود ، يعنى در خواب منى از او بيرون مىآيد مىتواند بخوابد ، و چنانچه بخوابد و محتلم شود روزه اش صحيح است مخصوصا اگر ترك خواب موجب هرج باشد .
مسأله 1661 - روزه دارى كه محتلم شده مىتواند قبل از غسل كردن بول

309