هم بر او واجب است و قرض هم دارد ، چنانچه نتواند همه آنها را بدهد ، اگر مالى كه خمس يا زكات آن واجب شده ، از بين نرفته باشد ، بايد خمس و زكات را بدهد و اگر از بين رفته باشد ، مىتواند خمس يا زكات را بدهد ، يا كفاره و نذر و قرض و مانند اينها را ادا نمايد .
مسأله 1985 - كسى كه خمس يا زكات بدهكار است و نذر و مانند اينها هم بر او واجب است و قرض هم دارد ، اگر بميرد و مال او براى همه آنها كافى نباشد چنانچه مالى كه خمس و زكات آن واجب شده از بين نرفته باشد ، بايد خمس يا زكات را بدهند و بقيه مال او را به چيزهاى ديگرى كه بر او واجب است قسمت كنند و اگر مالى كه خمس و زكات آن واجب شده از بين رفته باشد ، بايد مال او را به خمس و زكات و قرض و نذر و مانند اينها قسمت نمايند ، مثلا اگر چهل تومان خمس بر او واجب است و بيست تومان به كسى بدهكار است و همه مال او سى تومان است ، بايد بيست تومان بابت خمس و ده تومان به دين او بدهند .
مسأله 1986 - كسى كه مشغول تحصيل علم است و اگر تحصيل نكند مىتواند براى معاش خود كسب كند ، چنانچه تحصيل آن علم ، واجب يا مستحب باشد مىشود به او زكات داد و اگر تحصيل آن علم واجب يا مستحب نباشد ، زكات دادن به او اشكال دارد .
زكات فطره مسأله 1987 - كسى كه موقع غروب يعنى قبل از غروب شب عيد فطر گرچه به چند لحظه باشد بالغ و عاقل و هشيار است و فقير و بنده كس ديگر نيست ، بايد براى خودش و كسانى كه نان خور او هستند ، هر نفرى يك صاع كه تقريبا 3 كيلو است گندم يا جو يا خرما يا كشمش يا برنج يا ذرت و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از اينها را هم بدهد كافى است .
مسأله 1988 - كسى كه مخارج سال خود و عيالاتش را ندارد و كسبى هم ندارد

385