نصيحتش حاضر سازى و با دقت به آن گوش فرا دهى ، پس اگر نصيحتش را صواب و مطابق حقيقت يافتى ، خدا را سپاس گويى و آن را بپذيرى و در مقابل آن حق شناسى نمايى ، و اگر آن را صواب و بر وفق حقيقت نيافتى ، متهمش نكنى و بدانى كه او در خير خواهى تو كوتاهى نكرده و فقط نظرش به خطا رفته است .
حق احسان كننده :
حق " احسان كننده " اين است كه در مقابل احسانى كه كرده از او تشكر نمايى و احسانش را به زبان آورى و او را به نيكى ياد كنى و خالصانه در حق او دعا كنى تا در نهان و عيان از او قدردانى كرده باشى . و هر وقت توانستى احسان او را جبران نمايى .
حق همسايه :
حق " همسايه " اين است كه در حضور كرامت او را ، و در غياب آبروى او را حفظ كند و در هر حال او را يارى نمايد و در سختيها تنها نگذارد ، از خطاهايش بگذرد و لغزشهايش را ناديده بگيرد ، اگر نادانى كرد بردبارى كند و زبان بدگويان را از او بگرداند . پيامبر اكرم ( ص ) مىفرمايد : " كسى كه با شكم سير بخوابد و همسايه اش گرسنه باشد هرگز به من ايمان نياورده است " . و نيز در روايتى از حضرت رسول اكرم ( ص ) آمده است كه : " هر كس حقوق همسايه اش را ضايع كند از ما نيست ، و جبرئيل ( ع ) آن قدر راجع به همسايه به من سفارش نمود كه پنداشتم همسايه از انسان ارث خواهد برد " .
حق همسفر :
حق " همسفر " اين است كه اگر قدرت دارى در احسان و اكرام از او فزونتر باشى ، و اگر نه برابر و در رديف او باشى ، همچنان كه او تو را محترم مىشمارد تو او را محترم بشمارى ، همان گونه كه حفظت مىكند حفظش نمايى . در كرامت و جوانمردى بر تو سبقت و پيشدستى نگيرد ، و اگر پيشدستى نمود جبران نمايى ، از محبتى كه شايسته او است كوتاهى نكنى و به خيرخواهى و نصيحت او پايبند باشى ، او را در اطاعت پروردگار و ترك گناه يارى نمايى و در هر حال براى او رحمت باشى نه عذاب .
حق سائل :
حق " سائل " اين است كه اگر مىدانى راست مىگويد به اندازه قدرت حاجتش را بر آورده نمايى و برايش دعا كنى و در رسيدن به خواسته اش او را كمك نمايى ، و اگر در راستگويى او شك دارى ، مراقب باشى كه بدبينى و شك تو در اثر وسوسه شيطان نباشد تا

( 1 ) برگرفته از وسائل الشيعه ، كتاب الحج ، باب 88 از ابواب " احكام العشره " ، حديث 1 . ( 2 ) برگرفته از وسائل الشيعه ، كتاب الحج ، باب 86 از - ابواب " احكام العشره " ، حديث 5 .

626