حق مشورت كننده :
حق " مشورت كننده " اين است كه مشاور اگر نظر درستى در جهت خير و صلاح او دارد در اختيار او بگذارد ، به گونه اى كه اگر خودش به جاى او بود همين نظر را عمل مىكرد . و بكوشد اين اظهار نظر با نرمش و استدلال توام باشد نه با خشونت وغلظت ، زيرا نرمش وحشت را مىزدايد ولى خشونت وحشت آفرين است . و اگر نظرى ندارد او را نزد كسى كه در آن مورد صاحب نظر است راهنمايى كند تا نسبت به خيرخواهى او كوتاهى نكرده باشد . و بر مشاور حرام است كه به مشورت كننده خيانت نموده و او را عمدا گمراه كند ، و اگر مشاور در مشورت خيانت نمود چنانچه مشورت كننده در اثر اعتماد به مشاور متحمل ضرر و زيان مادى يا معنوى شود ، مشاور در پيشگاه خداوند مسئول خواهد بود .
حق مشاور :
حق " مشاور " اين است كه اگر غير از نظر مشورت كننده و يا مخالف با واقع اظهار نظر نمود مورد تهمت قرار نگيرد ، زيرا هر كس عقيده و نظرى دارد و مشورت كننده در عمل نمودن به نظر مشاور آزاد است ، پس حق ندارد او را متهم نمايد . و اگر نظرش موافق با واقع يا موافق با نظر مشورت كننده باشد پس از بجا آوردن حمد وشكر خداوند نظر او را قبول نمايد ، و در هر حال مشورت كننده نسبت به اظهار نظر و دقت مشاور در تشخيص صلاح و فساد از او تشكر كند . و بجاست اگر مشاور براى بررسى و تحقيق متحمل مخارجى شده است مشورت كننده آن را جبران نمايد ، بلكه اگر آن را شرط كرده باشند واجب است جبران نمايد .
حق نصيحت جو :
حق " نصيحت جو " اين است كه نصيحت كننده آنچه را صحيح و مفيد به حال او مىداند از او دريغ نكند ، و با ملايمت و نرمش در حدود فهم و دركش به او ارائه نمايد و بداند كه فهم و درك اشخاص مختلف است .
نصيحت كننده بايد نصيحت خود را با رحمت و عطوفت ادا كند ، و چنانچه مورد نصيحت احكام شرعى بوده و نصيحت جو جاهل به آنها باشد ، بر نصيحت كننده از باب ارشاد جاهل واجب است حكم خدا را بيان نمايد .
حق نصيحت كننده :
حق " نصيحت كننده " اين است كه در برابرش متواضع باشى ودل خود را براى فهم

625