نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 562
مسائل قضاوت
شرايط قاضى
مسائل قضاوت " قضاوت " يعنى حكم كردن بين مردم براى حل وفصل نزاع و رفع اختلافات آنان با شرايطى كه خواهد آمد . مقام قضاوت از مهمترين شئون حاكم در حكومت اسلامى است كه از جانب خداوند متعال براى پيامبر اكرم ( ص ) ، و از جانب پيامبر ( ص ) براى ائمه معصومين ( ع ) ، و از جانب ان حضرات براى فقيه جامع الشرايط تعيين شده است . مخفى نماند كه خطر اين مقام نيز عظيم است ، چنان كه حضرت امير المؤمنين ( ع ) خطاب به شريح قاضى فرمودند : " اى شريح ! همانا تو در مجلسى نشسته اى كه جز پيامبر يا وصى پيامبر و يا فرد شقى در آن نمىنشيند " . و از حضرت امام صادق ( ع ) نقل شده كه فرمودند : " از حكم كردن بپرهيزيد ، زيرا آن حق امامى است كه عالم به قضاوت باشد و در بين مسلمين به عدالت رفتار كند ، همچون پيامبر يا وصى پيامبر " . " مسأله 3097 " حكم قاضى واجد شرايط براى همه نافذ است ، خواه امام معصوم ( ع ) يا فقيه جامع الشرايط او را براى قضاوت تعيين نموده باشد ، يا دو طرف نزاع با توافق و رضايت او را براى قضاوت بين خود انتخاب كرده باشند . در صورت اول به او " قاضى منصوب " و در صورت دوم به او " قاضى تحكيم " گفته مىشود . شرايط قاضى : " مسأله 3098 " شرايط قاضى - چه منصوب باشد يا با توافق دو طرف انتخاب شده باشد - عبارت است از : " بلوغ " ، " عقل " ، " ايمان " ، " عدالت " ، " مرد بودن " ، " حلال زاده بودن " و بنابر احتياط واجب " مجتهد بودن " ، بلكه بنابر احتياط " اعلم بلد " يا
( 1 ) وسائل الشيعه ، كتاب القضاء ، باب 3 از ابواب " صفات القاضى " ، حديث 2 . ( 2 ) وسائل الشيعه ، كتاب القضاء ، باب 3 از ابواب " صفات القاضى " ، حديث 3 . ( 3 ) " اعلم بلد " به كسى مىگويند كه در شهرى كه مىخواهد قضاوت كند از همه عالمتر باشد .
562
نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 562