كار مباحى را ترك كند بايد انجام آن در نظر مردم بهتر از ترك آن نباشد ، بلكه صحت قسم در كار مباحى كه انجام و ترك آن در نظر شرع و مردم مساوى است محل اشكال است .
و اگر كارى را كه براى انجام آن قسم خورده در وقت قسم انجام آن بهتر بوده ولى در وقت عمل شرعا ترك آن بهتر است ، عمل به آن لازم نيست ، همچنين است اگر كارى را كه براى ترك آن قسم خورده در وقت قسم ترك آن بهتر بوده ولى در وقت عمل انجام آن بهتر باشد .
3 - به يكى از اسامى خداوند متعال سوگند ياد كند ، خواه نامى باشد كه به غير ذات مقدس او گفته نمىشود - مانند : " الله " و " خدا " - يا نامى كه به غير خدا هم گفته مىشود ولى به اندازه اى در باره خدا استعمال مىشود كه هر گاه آن نام برده شود ذات مقدس خدا در نظر مىآيد - مانند : " خالق " و " رازق " - ، بلكه اگر به نامهايى قسم ياد كند كه بدون قرينه خدا در نظر نمىآيد ولى او قصد خدا را داشته باشد بنابر احتياط بايد به آن قسم عمل نمايد .
و در هر حال اگر به غير خدا - مانند : " پيامبر ( ص ) " يا " امام ( ع " ) يا " قرآن " يا " كعبه " يا " مسجد " يا " جان خود " و يا " جان ديگرى " - قسم خورده باشد ، هر چند مخالفت آن ، كار خوبى نيست ولى عمل بر طبق آن واجب نيست و كفاره ندارد .
4 - قسم را به زبان بياورد ، بنابراين اگر بنويسد يا در قلبش آن را نيت كند صحيح نيست ، ولى شخص لال مىتواند با اشاره سوگند ياد كند .
5 - عمل كردن به قسم براى او ممكن باشد ، و اگر هنگامى كه قسم ياد مىكند ممكن باشد و بعد تا آخر وقتى كه براى قسم معين كرده عاجز شود يا مشقت شديد داشته باشد ، از همان وقت كه چنين شده قسم او به هم مىخورد .
" مسأله 2853 " قسم خوردن فرزند با نهى پدر يا قسم زن با نهى شوهر صحيح نيست ، بلكه اگر بدون اجازه و اطلاع آنان نيز قسم ياد كنند محل اشكال است ، هر چند در اين صورت احوط عمل كردن به آن است ، مگر اين كه پدر يا شوهر قسم آنان را به هم بزند و از عمل به آن نهى كند ، يا عمل كردن زن به قسم مزاحم حقوق شوهر باشد .
" مسأله 2854 " كفاره مخالفت با قسم سير كردن يا پوشاندن ده فقير و يا آزاد كردن يك بنده است ، و چنانچه توان انجام هيچ كدام را ندارد بايد سه روز روزه بگيرد .
" مسأله 2855 " اگر انسان از روى فراموشى يا ناچارى به قسم عمل نكند كفاره بر او واجب نيست ، همچنين است اگر مجبورش كنند كه به قسم عمل ننمايد . وقسمى كه آدم وسواس مىخورد مثل اين كه مىگويد : " والله الان مشغول نماز مىشوم " و به واسطه وسواس مشغول نمىشود ، اگر وسواس او طورى باشد كه بى اختيار به قسم عمل نكند كفاره ندارد .

510