" مسأله 2016 " خريد و فروش چيزهايى مانند : تلويزيون ، ويدئو و گيرنده ماهواره كه زمينه كاربرد حرام نيز دارند ، چنانچه به انگيزه استفاده حرام باشد جايز نيست ، ولى اگر به قصد استفاده حلال باشد اشكال ندارد .
" مسأله 2017 " اگر انگور را به قصد درست كردن شراب بفروشد معامله حرام است . ولى اگر آن را براى مقاصد ديگرى بجز حرام بفروشد - هر چند به كسى كه مىداند از آن استفاده حرام مىكند - ظاهرا اشكال ندارد ، هر چند خوب است بنابر احتياط از معامله با كسى كه از آن استفاده حرام مىكند خود دارى شود .
" مسأله 2018 " ساختن مجسمه انسان و حيوانات در صورتى كه براى پرستش يا در معرض آن باشد جايز نيست ، بلكه بنابر احتياط از ساختن آن در هر حال اجتناب شود . ولى خريد و فروش مجسمه و نيز كالايى كه روى آن چهره انسان يا حيوان كنده كارى شده اشكال ندارد .
مورد چهارم - خريد و فروشى كه آميخته به ربا باشد .
" مسأله 2019 " " معامله ربوى " آن است كه كالايى را در برابر مقدارى اضافه از همان كالا ، يا همان مقدار از آن كالا و پول اضافه ، و يا همان مقدار از آن كالا و انجام يك كار اضافى و يا قرار مدت براى يك طرف بفروشند ، مثلا يك تن گندم بفروشد در مقابل يك تن گندم و پنج من ديگر ، يا يك تن گندم بفروشد به يك تن گندم و هزار تومان ، يا يك تن گندم بفروشد به يك تن گندم و انجام كارى براى فروشنده و يا يك تن گندم نقد بفروشد به يك تن گندم كه شش ماه ديگر تحويل داده شود ، كه همه اين موارد معامله ربوى بوده و باطل مىباشد . و گناه يك درهم ربا بزرگتر از هفتاد مرتبه زناى با محارم است .
" مسأله 2020 " اگر يكى از دو كالاى همجنس سالم و ديگرى معيوب يا جنس يكى خوب و جنس ديگرى بد باشد يا با يكديگر اختلاف قيمت داشته باشند ، چنانچه بيشتر از مقدارى كه مىدهد بگيرد باز هم ربا و حرام است .
" مسأله 2021 " در جايى كه مىخواهند دو كالاى همجنس را كه با هم تفاوت قيمت دارند معامله كنند ، مىتوانند چيزى را ضميمه كنند به شكلى كه از معامله " مثل به مثل همراه با زياده " خارج گردد ، مثلا اگر يك خروار گندم خوب ارزش دو خروار گندم بد را دارد و بخواهند يك خروار خوب را به دو خروار بد بفروشند ، مىتوانند يك خروار گندم خوب را با يك جفت كفش به دو خروار گندم بد بفروشند ، و بهتر است يك خروار گندم خوب را به پول بفروشند و بعد با آن پول دو خروار گندم بد را بخرند .

( 1 ) وسائل الشيعه ، كتاب التجاره ، باب 1 از ابواب " الربا " ، حديث 1 .

356