تكفل خود را نداشته باشد ، پس كسى كه مىتواند از راه در آمد املاك يا صنعت ، كارگرى ، گرفتن اجاره و مانند آن مخارج ساليانه خود را تأمين نمايد فقير نيست .
دوم - مسكين ، و او كسى است كه وضع اقتصاديش بدتر از فقير است .
سوم - كسى كه از سوى امام ( ع ) يا نايب آن حضرت مامور جمع آورى و نگهدارى و حسابرسى زكات شده است و وظيفه دارد آن را به امام ( ع ) يا نايب امام و يا فقرا برساند .
چهارم - كافرى كه اگر زكات به او بدهند در جنگ به مسلمانان كمك مىكند و يا به دين اسلام گرايش پيدا مىكند ، همچنين مسلمانى كه ايمان وى ضعيف است و اگر به وسيله زكات دلجويى شود ايمانش قوى مىشود ، و به اين مورد " سهم مؤلفه " گفته مىشود .
پنجم - خريدارى بنده ها و آزاد كردن آنان ( كه موضوع آن در اين زمان منتفى است ) .
ششم - پرداخت بدهى كسى كه توان پرداخت آن را ندارد ، به شرط اين كه قرض خود را در معصيت صرف نكرده باشد .
هفتم - سبيل الله ، يعنى كارى كه مانند ساختن مسجد و مدرسه و حمام منفعت عمومى ودينى دارد ، يا مثل ساختن پل و اصلاح راه نفعش به عموم مسلمانان مىرسد ، و آنچه در هر صورت براى اسلام و مسلمين نفع داشته باشد ، هر چند مصرف كردن آن در مثل مسجد و مدرسه وامور مربوط به تقويت دين مردم بهتر بلكه احوط است .
هشتم - ابن السبيل ، يعنى مسافرى كه در سفر درمانده باشد ، هر چند وضع اقتصادى او در شهر خود خوب باشد .
" مسأله 1843 " لازم نيست زكات را به هشت قسم تقسيم نمود ، بلكه جايز است در يكى از موارد هشتگانه مصرف شود .
" مسأله 1844 " احتياط واجب آن است كه فقير و مسكين بيشتر از مخارج ساليانه خود وافراد تحت تكفل خويش زكات نگيرند ، و اگر مقدارى پول يا جنس دارند فقط به اندازه كسرى مخارج يك سال زكات بگيرند .
" مسأله 1845 " اگر صنعتگر يا كارگر يا مانند آن نتواند مخارج ساليانه خود را در حد نياز از كسب تأمين كند ، مىتواند كسرى آن را از راه گرفتن زكات تأمين نمايد ، و لازم نيست ابزار كار يا ملك و يا سرمايه متعارف خود را به مصرف مخارج برساند .
" مسأله 1846 " فقيرى كه نمىتواند خرج ساليانه خود و عائله اش را تأمين كند اگر خانه اى دارد كه در آن نشسته يا وسيله سوارى دارد ، چنانچه عرفا براى زندگى به آنها احتياج دارد - گرچه براى حفظ آبرويش باشد - مىتواند زكات بگيرد ، همچنين است اثاث خانه و ظرف و لباس تابستانى و زمستانى و چيزهايى كه به آنها احتياج دارد ، و لازم نيست

324