نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 289
خمس بخشش ، ارث و مهريه
خمس مطالبات و پس اندازها
متعلق خمس شده به دست انسان برسد ، واجب نيست خمسى را كه به او تعلق گرفته بپردازد ، ولى اگر مجانى باشد جزو در آمد او محسوب است ، پس چنانچه با درآمدهاى ديگر او از مخارج ساليانه اش زياد بيايد بايد خمس آنچه را زياد آمده بدهد . " مسأله 1634 " اگر پولى را كه بابت خمس سال پيش پرداخت نموده از در آمد سال جديد باشد ، در پايان سال جديد بايد خمس آن را نيز حساب نمايد . خمس بخشش ، ارث و مهريه : " مسأله 1635 " اگر به كسى چيزى ببخشند يا جايزه دهند و يا وصيت كنند كه مالى به او بدهند ، چنانچه آن مال از مخارج سال آن فرد زياد بيايد بايد خمس آن را بپردازد . " مسأله 1636 " ارثى كه به انسان مىرسد خمس ندارد ، مگر در سه صورت : الف - ميت از خويشانى بوده كه وارث نمىدانسته چنين خويشى دارد ، در اين صورت بايد خمس ارثى را كه از او مىبرد بپردازد و بنابر احتياط مخارج ساليانه را هم از آن كم نكند ، و هم چنين است بنا بر احتياط واجب اگر بداند به آن مال خمس بنابر احتياط واجب در صورتى كه وارث بداند ميت خمس آن مال را نپرداخته است . ج - چنانچه وارث بداند كه ميت خمس بدهكار است . ولى در صورت دوم و سوم اگر ميت شيعه نبوده و به خمس اعتقاد نداشته و وارث او شيعه باشد دادن خمس واجب نيست . " مسأله 1637 " مهريه اى را كه زن مىگيرد خمس ندارد ، هر چند خوب است خمس آن را بدهد . ولى بنابر احتياط واجب مالى را كه زن در طلاق " خلع " مىگيرد پس از گذشت يك سال از آن خمس دارد و بايد زن آن را بپردازد . خمس مطالبات و پس اندازها : " مسأله 1638 " كسى كه از در آمد سال خود به مردم قرض داده و در پايان سال از آنها طلبكار است ، اگر طلب او با مطالبه دريافت مىشود و مثل نقد محسوب است بايد در پايان سال خمس آن را بپردازد ، ولى اگر هنوز وقت دريافت آن نرسيده يا فعلا وصول نمىشود و احتمال سوختن هم دارد خمس آن واجب نيست ، بلكه بايد هنگامى كه وصول نمود بلا فاصله خمس آن را بپردازد .
( 1 ) معناى طلاق خلع در مسأله " 2768 " بيان شده است .
289
نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 289