نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 193
2 - شك پس از سلام نماز
3 - شك پس از گذشتن وقت نماز
4 - شك كثير الشك ، يعنى كسى كه زياد شك مى كند
2 - شك پس از سلام نماز " مسأله 1039 " اگر پس از سلام نماز شك كند كه نمازش صحيح بوده يا نه - مثلا شك كند ركوع را بجا آورده يا نه ، يا بعد از سلام نماز چهار ركعتى شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت - به شك خود اعتنا نكند ، ولى اگر هر دو طرف شك باطل باشد - مانند آن كه در نماز چهار ركعتى شك كند كه سه ركعت خوانده يا پنج ركعت - نمازش باطل است . 3 - شك پس از گذشتن وقت نماز " مسأله 1040 " اگر پس از گذشتن وقت نماز شك كند كه نماز را خوانده يا نه ، يا گمان كند كه نخوانده ، خواندن آن لازم نيست ، ولى اگر پيش از گذشتن وقت شك كند يا گمان كند كه نخوانده ، بايد آن نماز را بخواند ، بلكه اگر گمان كند كه خوانده نيز آن را بجا آورد . " مسأله 1041 " اگر پس از گذشتن وقت شك كند كه نماز را درست خوانده يا نه ، به شك خود اعتنا نكند . 4 - شك كثير الشك ، يعنى كسى كه زياد شك مىكند . " مسأله 1042 " كسى كه بيش از مقدار متعارف شك مىكند و حال او به گونه اى شده كه معمولا سه نماز پى در پى بدون شك بر او نمىگذرد " كثير الشك " است و بايد به شك خود اعتنا نكند ، ولى اگر زياد شك كردن او موقت و به دليل ترس يا پريشانى و يا از روى خشم باشد كثير الشك شمرده نمىشود . " مسأله 1043 " اگر كثير الشك در بجا آوردن چيزى شك كند ، چنانچه انجام آن نماز را باطل نمىكند بايد بنا بگذارد كه آن را بجا آورده است ، مثلا اگر شك كند ركوع كرده يا نه ، بايد بنا بگذارد كه ركوع كرده است . و چنانچه بجا آوردن آن نماز را باطل مىكند بايد بنا بگذارد كه آن را انجام نداده است ، مثلا اگر شك كند كه در يك ركعت يك ركوع كرده يا بيشتر ، چون زياد شدن ركوع نماز را باطل مىكند بايد بنا بگذارد كه بيشتر از يك ركوع نكرده است . " مسأله 1044 " كسى كه در يك چيز نماز زياد شك مىكند ، چنانچه احيانا در چيزهاى ديگر نماز شك كند بايد در آنها به دستور شك عمل نمايد ، مثلا كسى كه در
193
نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 193