و چنانچه از روى اشتباه به طرف راست يا چپ قبله نماز بخواند و در وقت بفهمد نماز را دوباره بخواند ، و اگر پس از وقت بفهمد قضا لازم نيست ، و اگر به طرف راست يا چپ قبله نرسيده نماز او صحيح است .
" مسأله 998 " بعيد نيست كه مقصود از هر يك از " پشت به قبله " و " طرف راست " و " طرف چپ " آن ، يك چهارم دايره باشد .
" مسأله 999 " اگر از روى عمد همه صورت را به گونه اى به طرف راست يا چپ قبله برگرداند كه بتواند پشت سر را ببيند نمازش باطل است ، بلكه اگر از روى اشتباه نيز همين كار را بكند بنابر احتياط واجب نماز باطل مىشود ، ولى اگر سر را كمى بگرداند - از روى عمد باشد يا اشتباه - نمازش باطل نمىشود ، مگر اين كه صورت او از حد استقبال خارج شود .
ششم - آن كه از روى عمد كلمه اى را كه در نماز نيست بگويد و از آن قصد معنا كند ، اگر چه معنا نداشته باشد يا يك حرف باشد ، بلكه اگر از آن معنايى را هم قصد نكند بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند ، ولى اگر از روى اشتباه بگويد نماز باطل نمىشود .
" مسأله 1000 " سرفه كردن و آروغ زدن و آه كشيدن در نماز اشكال ندارد ، ولى گفتن كلماتى مانند : آخ و آه چنانچه از روى عمد باشد نماز را باطل مىكند .
" مسأله 1001 " گفتن هر ذكرى در تمام حالات نماز اشكال ندارد . همچنين اگر كلمه اى مانند " الله اكبر " را به قصد ذكر بگويد ولى در موقع گفتن آن صدا را بلند كند كه چيزى را به ديگرى بفهماند اشكال ندارد ، اما اگر آن را به قصد اين كه چيزى را به ديگرى بفهماند بگويد - اگر چه قصد ذكر هم داشته باشد - نماز باطل مىشود .
" مسأله 1002 " خواندن قرآن در نماز - بجز چهار سوره اى كه سجده واجب دارند - و نيز دعا كردن در نماز اشكال ندارد ، ولى احتياط واجب آن است كه دعا را به عربى بگويد .
" مسأله 1003 " اگر كلمه اى از حمد و سوره و ذكرهاى نماز را عمدا يا از روى احتياط چند مرتبه بگويد اشكال ندارد ، به شرط آن كه به حد وسواس نرسد .
" مسأله 1004 " نمازگزار در حال نماز نبايد به كسى سلام كند ، ولى اگر ديگرى به وى سلام كند لازم است بلا فاصله پاسخ دهد . و اگر از روى فراموشى يا عمد به اندازه اى جواب را تأخير بيندازد كه جواب آن سلام به حساب نيايد ، چنانچه در نماز باشد نبايد جواب

( 1 ) سوره هايى كه سجده واجب دارند عبارتند از : " سجده " ، " فصلت " ، " نجم " و " علق " .

186