" مسأله 3139 " اگر شهود عمدا به دروغ شهادت دهند توسط محكمه شرعى مجازات مىشوند ، و چنانچه شهادت دروغ آنان موجب ضرر و خسارت به كسى شده باشد بايد آن را جبران نمايند .
" مسأله 3140 " واجب است كسانى را كه به دروغ شهادت داده اند در شهرشان به مردم معرفى نمايند تا از قبول شهادت آنان اجتناب شود . و ديگر شهادت چنين افرادى مورد قبول نيست ، مگر اين كه توبه كرده و خود را اصلاح نمايند و عدالتشان احراز شود .
" مسأله 3141 " " شهادت بر شهادت " در حقوق مردمى مورد قبول است . ولى در حدود براى اجراى حد و نيز بنابر احوط در تعزيرات پذيرفته نيست ، هر چند در ساير آثار آن پذيرفته است . بنابراين اگر دو نفر شهادت فرد ديگرى را در مورد سرقت گواهى كنند به استناد آن نمىتوان دست متهم را بريد ، ولى به انضمام شهادت فرد ديگر مىتوان مال را از او پس گرفت .
" مسأله 3142 " در " شهادت بر شهادت " براى ثبوت شهادت هر يك نفر شهادت دو نفر لازم است ، ولى جايز است دو نفر شاهد عادل شهادت هر دو شاهد اصلى را گواهى دهند .
" مسأله 3143 " " شهادت بر شهادت " در صورتى صحيح است كه شاهد اصلى نتواند در جلسه دادگاه حاضر شود .
كيفيت قسم و احكام آن :
" مسأله 3144 " " قسم " بايد به ذات مقدس خداى متعال و يا يكى از اسامى مقدسه پروردگار باشد ، و خوب است به لفظ جلاله " الله " باشد . و لازم نيست به عربى ادا شود ، بلكه به هر لغتى باشد كافى است ، ولى بايد ترجمه يكى از نامهاى الهى باشد . بنابراين قسم به قرآن يا پيامبر اكرم ( ص ) يا ائمه معصومين ( ع ) و يا مشاهد مشرفه براى قضاوت كفايت نمىكند .
" مسأله 3145 " در اين كه قسم بايد به ذات مقدس خدا يا نام او باشد ، مسلمان و كافر تفاوت ندارند ، ولى اگر قاضى تشخيص دهد قسم دادن اهل كتاب - مانند : يهود و نصارى و مجوس - به آنچه در دين خود به آن معتقدند آنان را بيشتر از دروغ گفتن باز مىدارد ، جايز است علاوه بر قسم به خداى متعال آنان را به آن چيزها نيز قسم دهد .

( 1 ) شهادت بر شهادت " در جايى است كه شاهد اصلى نتواند در دادگاه حاضر و شهادت دهد وافراد ديگرى شهادت او را گواهى نمايند .

569