مسائل جعاله " جعاله " آن است كه انسان با شخص معينى و يا به طور كلى قرارداد كند در مقابل كارى كه براى او انجام مىدهند مال معينى بدهد ، مثلا بگويد هر كس گمشده مرا پيدا كند ده هزار تومان به او مىدهم . به كسى كه اين قرار را مىگذارد " جاعل " و به كسى كه عمل را انجام مىدهد " عامل " مىگويند .
فرق بين " جعاله " و " اجاره " اين است كه اجاره عقد لازم است و پس از قرارداد اجير بايد عمل را انجام دهد و كسى هم كه او را اجير كرده اجرت را به او بدهكار مىشود ، ولى در جعاله عامل مىتواند مشغول عمل نشود و تا عمل را انجام ندهد جاعل بدهكار نمىشود .
" مسأله 2233 " جاعل بايد بالغ و عاقل باشد و از روى قصد و اختيار قرارداد كند و شرعا بتواند در مال خود تصرف نمايد . بنابراين جعاله فرد نا بالغ يا ديوانه و يا سفيه بدون اجازه ولى خود و نيز جعاله كسى كه از طرف حاكم شرع از تصرف در اموالش منع شده صحيح نيست .
" مسأله 2234 " كارى كه جاعل قرارداد كرده بايد غير شرعى و يا غير عقلايى نباشد ، بنابراين اگر قرار بگذارد هر كس اين ظرف شراب را بنوشد يا فلان كار لغو را انجام دهد فلان مبلغ را دريافت خواهد كرد جعاله صحيح نيست .
" مسأله 2235 " مالى را كه جاعل قرار مىگذارد بدهد اگر معين كند - مثلا بگويد هر كس فلان كار را انجام دهد اين گونى برنج را به او مىدهم - لازم نيست خصوصيات آن را بيان نمايد و مثلا بگويد اين برنج از كجاست و قيمت آن چقدر است ، ولى اگر مال را معين نكند - مثلا بگويد هر كس فلان كار را انجام دهد يك گونى برنج به او مىدهم - بنابر احتياط واجب بايد خصوصيات آن را كاملا بيان نمايد .
" مسأله 2236 " اگر جاعل مبلغ معينى را قرارداد نكند ، پس از انجام عمل بايد اجرت

399