مصالح و منافع دنيوى نيز مىباشد ، پس اجتماع و گردهمايى مسلمانان را با داشتن مليتهاى مختلف از شرق و غرب عالم در مراسم حج واجب كرد تا مسلمانان يكديگر را بشناسند و هر يك از داد و ستد با ديگرى بهره مند گردد و طبقات مردم در سايه اين رفت و آمد از يكديگر استفاده كنند ، همچنين آثار و اخبار پيامبر اكرم ( ص ) و دستورات اسلامى شناخته شود و فراموش نگردد . و اگر زمينه شناخت ملتها و تبادل فكرى و انتقال منافع و دستاوردها فراهم نمىشد و هر ملتى تنها روى منافع و مصالح خود سخن مىگفت و از ساير ملتها غفلت مىورزيد ، يقينا ملتها هلاك مىشدند و شهرها ويران مىگرديد و اقتصاد از هم مىپاشيد و اخبار و آثار پيامبر اكرم ( ص ) منتشر نمىشد و شما امروز از آنها اثرى نمىديديد " .
شرايط وجوب حج :
" مسأله 1915 " كسى كه شرايط زير را دارا باشد واجب است در تمام عمر يك مرتبه حج را بجا آورد :
1 - " بالغ " باشد ، پس بر بچه واجب نيست .
2 و 3 - " عاقل " و " آزاد " باشد .
4 - به واسطه رفتن به حج مجبور نشود كار حرامى را كه اهميت ترك آن در شرع از حج بيشتر است انجام دهد يا عمل واجبى را كه از حج مهمتر است ترك كند .
5 - " مستطيع " باشد ، يعنى توانايى براى رفتن به حج را داشته باشد .
" مسأله 1916 " شرايط استطاعت و توانايى عبارت است از :
1 - داشتن هزينه سفر و آنچه به حسب حالش در راه مورد نياز است به اندازه كافى .
2 - داشتن مخارج افراد تحت تكفل خود تا هنگام بازگشت 3 - سلامت مزاج و توانايى انجام اعمال حج 4 - نبودن مانع در رفت و برگشت ، پس اگر راه بسته باشد يا انسان بترسد كه در راه جان يا آبرو و يا مال مهم او در معرض خطر باشد حج بر او واجب نيست ، ولى اگر بتواند از راه ديگرى برود - اگر چه دور تر باشد - در صورتى كه مشقت زياد نداشته و خيلى غير متعارف نباشد بايد از آن راه برود .
5 - داشتن وقت كافى به اندازه انجام اعمال حج 6 - در اثر رفتن به حج مال يا ملك يا كسب و پيشه اى را كه براى ادامه معاش

( 1 ) وسائل الشيعه ، كتاب الحج ، باب 1 از ابواب " وجوب الحج وشرائطه " ، حديث 18

335