و مظالم بدهكار است ، بايد فورا بدهد و اگر نمى تواند بدهد چنانچه از خودش مال دارد ، يا احتمال مى دهد كسى آنها را اداء نمايد ، بايد وصيت كند . و همچنين است اگر حج بر او واجب باشد . مسأله 2695 - كسى كه نشانه هاى مرگ را در خود مى بيند ، اگر نماز و روزه قضاء دارد ، بايد وصيت كند كه از مال خودش براى آنها اجير بگيرند ، بلكه اگر مال نداشته باشد ولى احتمال بدهد كسى بدون آنكه چيزى بگيرد آنها را انجام مى دهد ، باز هم واجب است وصيت نمايد ، و اگر قضاى نماز روزه او به تفصيلى كه در صفحه 225 بيان شد ، ر پسر بزرگتر واجب باشد ، بايد به او اطلاع دهد ، يا وصيت كند كه براى او بجا آورند .
مسأله 2696 - كسى كه نشانه هاى مرگ را در خود مى بيند ، اگر مالى پيش كسى دارد يا در جايى پنهان كرده است كه ورثه نمى دانند چنانچه به واسطه ندانستن ، حقشان از بين برود ، بايد به آنان اطلاع دهد ، و لازم نيست براى بچه هاى صغير خود قيم و سر پرست معين كند ، ولى در صورتى كه بدون قيم مالشان از بين مى رود ، يا خودشان ضابع مى شوند ، بايد بارى آنان قيم امينى معين نمايد .
مسأله 2697 - وصى بايد مسلمان و عاقل باشد . و نيز بايد بالغ باشد در صورتى كه به تنهايى وصى قرار داده شود .
مسأله 2698 - اگر كسى چند وصى براى خود معين كند ، چنانچه اجازه داده باشد كه هر كدام به تنهايى به وصيت عمل كنند ، لازم نيست در انجام وصيت از يكديگر اجازه بگيرند ، و اگر اجازه نداده باشد ، چه گفته باشد كه هر دو باهم به وصيت عمل كند ، يا نگفته باشد ، بايد با نظر يكديگر به وصيت عمل نمايند و اگر حاضر نشوند كه با يكديگر به وصيت عمل كنند ، حاكم شرع آنها را مجبور مى كند و اگر اطاعت نكنند ، به جاى آنان ديگران را معين مى نمايد .
مسأله 2699 - اگر انسان از وصيت خود بر گردد مثلا بگويد ثلث مالش را به كسى بدهند ، بعد بگويد به او ندهند وصيت باطل مى شود . و اگر وصيت خود را

468