ارث زن و شوهر ( مسأله 2783 ) اگر زنى بميرد و أولاد نداشته بأشد نصف همه مال را شوهر أو و بقيه را ورثه ديگر مىبرند ، و اگر از آن شوهر يا از شوهر ديگر أولاد داشته بأشد چهار يك همه مال را شوهر و بقيه را ورثه ديگر مىبرند .
( مسأله 2784 ) اگر مردى بميرد و أولاد نداشته بأشد چهار يك مال أو را زن ، و بقيه را ورثه ديگر مىبرند ، و اگر از آن زن يا از زن ديگر أولاد داشته بأشد هشت يك مال را زن و بقيه را ورثه ديگر مىبرند ، و زن از زمين خانه و باغ و زراعت و زمينهاى ديگر ارث نمىبرد ، نه از خود زمين و نه از قيمت آن ، و نيز از خود هوائي خانه مانند بنا و درخت ارث نمىبرد ولى از قيمت آنها ارث مىبرد ، و هم چنين است درخت و زراعت و ساختمانى كه در زمين باغ و زراعت و زمينهاى ديگر است .
( مسأله 2785 ) اگر زن بخواهد در چيزهائى كه از آنها ارث نمىبرد مانند زمين خانه مسكونى تصرف كند ، بايد از ورثه ديگر اجازه بگيرد . و جايز نيست كه ورثه تا سهم زن را نداده اند در چيزهائى كه زن از قيمت آنها ارث مىبرد مانند بنا و درخت بدون اجازه أو تصرف كند .
( مسأله 2786 ) اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قيمت نمايند بايد حساب كنند كه اگر آنها بدون اجاره در زمين بمانند تا از بين بروند چقدر ارزش دارند و سهم زن را از قيمت آن بدهند .
( مسأله 2787 ) مجراى آب قنات و مانند آن حكم زمين را دارد ، و آجر و چيزهائى كه در آن به كار رفته در حكم ساختمان است .
( مسأله 2788 ) اگر ميت بيش از يك زن داشته بأشد ، چنانچه أولاد نداشته بأشد چهار يك مال و اگر أولاد داشته بأشد هشت يك مال به شرحي كه گفته شد بطور مساوى بين زنهاى أو قسمت مى شود ، اگر چه شوهر با همه يا بعض آنان نزديكى

492