نيست خمس آنها را بدهد و اگر نداند كه در بين سال خريده يا بعد از تمام شدن سال ، بنابر احتياط مستحب بايد با حاكم شرع مصالحه كند .
2 - معدن مسأله 1807 - اگر از معدن طلا ، نقره ، سرب ، مس ، آهن ، نفت ، ذغال سنگ ، فيروزه ، عقيق ، زاج ، نمك و معدنهاى ديگر چيزى بدست آورد ، در صورتى كه به مقدار نصاب باشد ، بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1808 - نصاب معدن 15 مثقال معمولى طلاى سكه‌دار است ، كه مساوى با بيست مثقال شرعى است ، يعنى اگر قيمت چيزى را كه از معدن بيرون آورده ، بعد از كم كردن مخارجى كه براى بدست آوردن آن مصرف كرده به 15 مثقال طلا برسد ، بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1809 - استفاده‌اى كه از معدن برده ، اگر قيمت آن به 15 مثقال طلا نرسد خمس آن در صورتى لازم است كه به تنهائى يا با منافع ديگر كسب او از مخارج سالش زياد بيايد .
مسأله 1810 - احتياط لازم در گل سرشور و گچ و آهك و گل سرخ اگر به حد نصاب برسد دادن خمس است پيش از خارج كردن مؤنه سال و اگر كمتر از نصاب باشد حكم ساير منافع سال را دارد .
مسأله 1811 - كسى كه از معدن چيزى بدست مىآورد ، بايد خمس آن را بدهد چه معدن روى زمين باشد ، يا زير آن ، در زمينى باشد كه ملك است ، يا در جائى باشد كه مالك ندارد .
مسأله 1812 - اگر نداند قيمت چيزى را كه از معدن بيرون آورده به 15 مثقال طلا مىرسد يا نه ، بايد به وزن كردن يا از راه ديگر قيمت آن را معلوم كند .
مسأله 1813 - اگر چند نفر چيزى از معدن بيرون آورند ، چنانچه بعد از كم كردن مخارجى كه براى بدست آوردن آن مصرف كرده‌اند ، قيمت آن به 15 مثقال طلا

306