نگرفته قضا نمايد ، مثلا كسى كه پيش از ماه رمضان مسافرت كرده و نمىداند پنجم رمضان از سفر برگشته و يا ششم و يا اين كه مثلا در اواخر ماه رمضان مسافرت كرده و بعد از رمضان برگشته و نمىداند كه بيست و پنجم مسافرت كرده يا بيست و ششم در هر دو صورت مىتواند مقدار كمتر - يعنى : پنج روز - را قضا كند اگر چه احتياط مستحب آن است كه مقدار بيشتر يعنى شش روز را قضا نمايد .
مسأله 1707 - اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد ، هر كدام را كه اول بگيرد مانعى ندارد . و اگر وقت قضاى رمضان آخر تنگ باشد ، مثلا پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد ، احتياط مستحب آنست كه اول قضاى رمضان آخر را بگيرد .
مسأله 1708 - اگر قضاى روزه چند رمضان بر او واجب باشد كه تأخير يكى كفاره دارد و تأخير ديگرى ندارد بايد در نيت معين كند روزه‌اى را كه مىگيرد قضاى كدام رمضان است .
مسأله 1709 - كسى كه قضاى روزه رمضان را گرفته ، اگر وقت قضاى روزه او تنگ نباشد ، مىتواند پيش از ظهر روزه خود را باطل نمايد .
مسأله 1710 - اگر قضاى روزه ميتى را گرفته باشد ، احتياط مستحب آنست كه بعد از ظهر روزه را باطل نكند .
مسأله 1711 - اگر بواسطه مرض ، يا حيض ، يا نفاس روزه رمضان را نگيرد و پيش از تمام شدن رمضان بميرد ، لازم نيست روزه‌هائى را كه نگرفته براى او قضا كنند .
مسأله 1712 - اگر بواسطه مرضى روزه رمضان را نگيرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بكشد ، قضاى روزه‌هائى را كه نگرفته بر او واجب نيست و بايد براى هر روز يك مد كه تقريبا ده سير است طعام يعنى : گندم يا جو و مانند اينها - به فقير بدهد ، ولى اگر بواسطه عذر ديگرى مثلا براى مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند ، روزه‌هائى را كه نگرفته بايد قضا كند و احتياط مستحب آنست كه براى هر روز يك مد طعام هم به فقير بدهد .

290