محل بجا آوردن آن نگذشته ، بايد آن را بجا آورد و اگر از محل آن گذشته نمازش صحيح است مثلا اگر شك كند كه حمد خوانده يا نه و اعتنا نكند ، چنانچه در قنوت يادش بيايد كه حمد نخوانده ، بايد بخواند و اگر در ركوع يادش بيايد ، نماز او صحيح است .
5 - شك امام و مأموم مسأله 1201 - اگر امام جماعت در شماره ركعتهاى نماز شك كند مثلا شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت ، چنانچه مأموم يقين يا گمان داشته باشد كه چهار ركعت خوانده و به امام بفهماند كه چهار ركعت خوانده است امام بايد نماز را تمام كند و خواندن نماز احتياط لازم نيست . و نيز اگر امام يقين يا گمان داشته باشد كه چند ركعت خوانده و مأموم در شماره ركعتهاى نماز شك كند بايد به شك خود اعتنا ننمايد .
6 - شك در نماز مستحبى مسأله 1202 - اگر در شماره ركعتهاى نماز مستحبى شك كند ، چنانچه طرف بيشتر شك نماز را باطل مىكند ، بايد بنا را بر كمتر بگذارد ، مثلا اگر در نافله صبح شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بايد بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است و اگر طرف بيشتر شك نماز را باطل نمىكند ، مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا يك ركعت به هر طرف شك عمل كند ، نمازش صحيح است .
مسأله 1203 - كم شدن ركن ، نافله را باطل مىكند ولى زياد شدن ركن ، آن را باطل نمىكند ، پس اگر يكى از كارهاى نافله را فراموش كند و موقعى يادش بيايد كه مشغول ركن بعد از آن شده ، بايد آن كار را انجام دهد و دوباره آن ركن را بجا آورد مثلا اگر در بين ركوع يادش بيايد كه سوره را نخوانده ، بايد برگردد و سوره را بخواند و دوباره به ركوع رود .
مسأله 1204 - اگر در يكى از كارهاى نافله شك كند - خواه ركن باشد يا غير ركن - چنانچه محل آن نگذشته باشد بجا آورد و اگر محل آن گذشته ، به شك خود

209