آب برساند .
( مسأله 297 ) : اگر زير ناخن چرك باشد ، وضو اشكال ندارد ، ولى اگر ناخن را بگيرند چنانچه آن چرك مانع از رسيدن آب به پوست باشد بايد براى وضو آن چرك را بر طرف كنند . و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد ، بايد چرك زير مقدارى را كه از معمول بلند تر است بر طرف نمايند .
( مسأله 298 ) : اگر در صورت و دستها و جلوى سر و روى پاها بواسطه سوختن يا چيز ديگر برآمدگى پيدا شود ، شستن و مسح روى آن كافيست و چنانچه سوراخ شود ، رساندن آب به زير پوست لازم نيست ، بلكه اگر پوست يك قسمت آن كنده شود ، لازم نيست آب را به زير قسمتى كه كنده نشده برساند . ولى چنانچه پوستى كه كنده شده گاهى به بدن مىچسبد و گاهى بلند مىشود ، بايد آن را قطع كند يا آب را به زير آن برساند .
( مسأله 299 ) : اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه ، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد ، مثل آن كه بعد از گل كارى شك كند گل بدست او چسبيده يا نه ، بايد وارسى كند ، يا بقدرى دست بمالد كه اطمينان پيدا كند كه اگر بوده بر طرف شده ، يا آب به زير آن رسيده است .
( مسأله 300 ) : اگر جائى را كه بايد شست يا مسح كردن چرك باشد ، ولى چرك آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشكال ندارد ، و همچنين است اگر بعد از گچ كارى و مانند آن چيز سفيدى كه جلوگيرى از رسيدن آب به پوست نمىنمايد بر دست بماند ، ولى اگر شك كند كه با بودن آنها آب به بدن مىرسد يا نه ، بايد آنها را بر طرف كند .
( مسأله 301 ) : اگر پيش از وضو بداند كه در بعضى از اعضاء وضو مانعى از رسيدن آب هست ، و بعد از وضو شك كند كه در موقع وضو آب را

63