باشد و اگر قرار بگذارند كه مثلا صد من از ميوه‌ها مثلا مال مالك و بقيه مال كسى باشد كه كار مىكند معامله باطل است .
( مسأله 2252 ) : لازم نيست قرار معامله مساقات را پيش از ظاهر شدن حاصل بگذارند ، بلكه اگر بعد از ظاهر شدن هم بگذارند ، چنانچه كارى مانده باشد كه براى زيادى حاصل يا بهتر شدن آن يا سالم ماندنش از آفات لازم باشد ، معامله صحيح است ولى اگر اين چنين كارى باقى نمانده باشد ، هر چند كارى كه مانند آبيارى كه براى تربيت درخت لازم است يا چيدن ميوه يا نگهدارى از آن باقى مانده باشد ، صحت معامله محل اشكال است .
( مسأله 2253 ) : معامله مساقات در بوته خربزه و خيار و مانند اينها بنابر اظهر صحيح است .
( مسأله 2254 ) : درختى كه از آب باران يا رطوبت زمين استفاده مىكند و به آبيارى احتياج ندارد ، اگر به كارهاى ديگر مانند آنچه در مسأله ( 2252 ) گذشت محتاج باشد ، معامله مساقات در آن صحيح است .
( مسأله 2255 ) : دو نفرى كه مساقات كرده‌اند ، با رضايت يكديگر مىتوانند معامله را به هم بزنند ، و نيز اگر در ضمن قرارداد مساقات شرط كنند كه هر دو يا يكى از آنان حق به هم زدن معامله را داشته باشند ، مطابق قرارى كه گذاشته‌اند بهم زدن معامله اشكال ندارد ، و اگر در ضمن معامله مساقات شرطى كننند و آن شرط عملى نشود ، كسى كه براى نفع او شرط كرده‌اند ، مىتواند معامله را به هم بزند .
( مسأله 2256 ) : اگر مالك بميرد ، معامله مساقات به هم نمىخورد و ورثه‌اش بجاى او هستند .
( مسأله 2257 ) : اگر كسى كه تربيت درختها به او واگذار شده بميرد ، چنانچه در عقد ، قيد و شرط نكرده باشند كه خودش آنها را تربيت كند ،

468