مهلت داده باشد ، نمىتواند تا تمام شدن مدت معامله را به هم بزند ، و از اينجا معلوم مىشود كه اگر جنسى را كه فروخته مثل بعضى از ميوه‌ها باشد كه اگر يك روز بماند ضايع مىشود ، چنانچه خريدار تا شب پول آن را ندهد ، و شرط نكرده باشد كه دادن پول را تأخير بيندازد ، فروشنده مىتواند معامله را به هم بزند ، و آن را ( ( خيار تأخير ) ) گويند .
( ( دهم ) ) كسى كه حيوانى را خريده تا سه روز مىتواند معامله را به هم بزند ، و اگر در عوض چيزى كه فروخته حيوانى گرفته باشد ، فروشنده تا سه روز مىتواند معامله را به هم بزند و آن را ( ( خيار حيوان ) ) گويند .
( ( يازدهم ) ) فروشنده نتواند جنسى را كه فروخته تحويل دهد مثلا اسبى را كه فروخته فرار نمايد كه در اين صورت مىتواند معامله را به هم بزند و آن را ( ( خيار تعذر تسليم ) ) گويند و احكام اينها در مسائل آينده گفته خواهد شد .
( مسأله 2133 ) : اگر خريدار قيمت جنس را نداند ، يا در موقع معامله غفلت كند و جنس را گرانتر از قيمت معمولى آن بخرد ، چنانچه به مقدار قابل توجهى گرانتر خريده باشد ، مىتواند معامله را به هم بزند ، البته به شرط آن كه مقدار تفاوت در حال به هم زدن معامله هم ثابت باشد ، و اگر نه معلوم نيست كه بتواند معامله را به هم بزند . و نيز اگر فروشنده قيمت جنس را نداند ، يا موقع معامله غفلت كند و جنس را ارزانتر از قيمت آن بفروشد در صورتى كه به مقدار قابل توجهى ارزانتر فروخته باشد ، مىتواند به شرط گذشته معامله را به هم بزند .
( مسأله 2134 ) : در معامله بيع شرط كه مثلا خانه صد هزار تومانى را به پنجاه هزار تومان مىفروشند ، و قرار مىگذارند كه اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد بتواند معامله را به هم بزند ، در صورتى كه خريدار و فروشنده قصد خريد و فروش داشته باشند معامله صحيح است .
( مسأله 2135 ) : در معامله بيع شرط اگر چه فروشنده اطمينان داشته

439