اصليش برگرداند .
( مسأله 2079 ) : اگر روغنى را كه با پيه مخلوط است بفروشد ، چنانچه آن را معين كند مثلا بگويد اين يك من روغن را مىفروشم ، در صورتى كه مقدار پيه در آن زياد باشد ، بطورى كه آن را روغن نگويند معامله باطل است ، و اگر مقدار پيه كم باشد ، بطورى كه آن را روغن مخلوط با پيه بگويند معامله صحيح است ، ولى مشترى خيار عيب دارد و مىتواند معامله را به هم بزند ، و پول خود را پس بگيرد ، و اما اگر روغن از پيه متمايز باشد ، معامله به مقدار پيهى كه در آنست باطل مىباشد ، و پولى كه فروشنده براى پيه آن گرفته مال مشترى و پيه مال فروشنده است ، و مشترى مىتواند معامله روغن خالصى را هم كه در آنست به هم بزند ، ولى اگر آن را معين نكند ، بلكه يك من روغن در ذمه بفروشد ، بعد روغنى كه پيه دارد بدهد ، مشترى مىتواند آن روغن را پس بدهد و روغن خالص را مطالبه نمايد .
( مسأله 2080 ) : اگر مقدارى از جنس را كه با وزن يا پيمانه مىفروشند ، به زيادتر از همان جنس بفروشد ، مثلا يك من گندم را به يك من و نيم گندم بفروشد ، ربا و حرام است ، بلكه اگر يكى از دو جنس ، سالم و ديگرى معيوب يا جنس يكى خوب و جنس ديگرى بد باشد ، يا با يكديگر تفاوت قيمت داشته باشند ، چنانچه بيشتر از مقدارى كه مىدهد بگيرد ، باز هم ربا و حرام است ، پس اگر مس درست را بدهد ، و بيشتر از آن مس شكسته بگيرد ، يا برنج صدرى را بدهد و بيشتر از آن برنج گرده بگيرد يا طلاى ساخته را بدهد و بيشتر از آن طلاى نساخته بگيرد ، ربا و حرام مىباشد .
( مسأله 2081 ) : اگر چيزى را كه اضافه مىگيرد ، غير از جنسى باشد كه مىفروشد ، مثلا يك من گندم به يك من گندم و يك قران پول بفروشد ، باز هم ربا و حرام است بلكه اگر چيزى زيادتر نگيرد ، ولى شرط كند كه خريدار

424