هر سال مىبرند ، استفاده‌اى ببرد و به تنهائى يا با منفعتهاى ديگر كسبش از مخارج سال او زياد بيايد ، در آخر هر سال بايد خمس آن را بدهد .
( مسأله 1782 ) : كسى كه چند رشته كسب دارد مثلا اجاره ملك مىگيرد ، و خريد و فروش هم مىكند ، چنانچه همه آن رشته‌ها در شؤون تجارت مانند خرج و دخل و حساب صندوق يكى باشند ، بايد خمس آنچه را كه در آخر سال از مخارج او زياد مىآيد بدهد ، و چنانچه از يك رشته نفع ببرد ، و از رشته ديگر ضرر كند ، مىتواند ضرر يك رشته را به نفع رشته ديگر تدارك نمايد ، ولى اگر دو رشته مختلف دارد ، مثلا تجارت و زراعت مىكند ، در اين صورت بناء بر احتياط وجوبى نمىشود ضرر يك رشته را به نفع رشته ديگر تدارك نمود .
( مسأله 1783 ) : خرجهائى را كه انسان براى بدست آوردن فائده مىكند ، مانند دلالى و حمالى مىتواند از منفعت كسر نمايد ، و نسبت به آن مقدار خمس لازم نيست .
( مسأله 1784 ) : آنچه از منافع كسب در بين سال به مصرف خوراك و پوشاك و اثاثيه و خريد منزل و عروسى پسر و جهيزيه دختر و زيارت و مانند اينها مىرساند ، در صورتى كه از شأن او زياد نباشد ، و زياده روى هم نكرده باشد ، خمس ندارد .
( مسأله 1785 ) : مالى را كه انسان به مصرف نذر و كفاره مىرساند ، جزء مخارج ساليانه است ، و نيز مالى را كه به كسى مىبخشد يا جائزه مىدهد ، در صورتى كه از شأن او زياد نباشد ، از مخارج ساليانه حساب مىشود .
( مسأله 1786 ) : اگر انسان نتواند مثلا جهيزيه دخترش را يك جا در وقت ازدواجش تهيه نمايد ، و بايد آن را در سالهاى متعدد تدريجا تهيه كند ، چنانچه تهيه نكردن جهيزيه منافى شأنش باشد ، اگر در بين سال از منافع آن سال مقدارى جهيزيه بخرد و از شأنش زياد نباشد خمس آن را لازم نيست بدهد ،

366