خمس و زكات را بدهد ، و اگر از بين رفته باشد ، دادن زكات و خمس و قرض بر دادن كفاره و نذر مقدم است .
( مسأله 1997 ) : كسى كه خمس يا زكات بدهكار است و حجة الاسلام بر او واجب است و قرض هم دارد ، اگر بميرد ، و مال او براى همه آنها كافى نباشد ، چنانچه مالى كه خمس و زكات آن واجب شده ، از بين نرفته باشد ، بايد خمس يا زكات را بدهند ، و بقيه مال او را صرف اداى قرضش نمايند ، و اگر مالى كه خمس و زكات آن واجب شده از بين رفته باشد ، بايد مال او را صرف اداى قرضش بنمايند ، و در صورتى كه چيزى باقى باشد ، صرف حج كنند و اگر چيزى زياد آمد ، به خمس و زكات قسمت نمايند .
( مسأله 1998 ) : كسى كه مشغول تحصيل علم است و اگر تحصيل نكند ، مىتواند براى معاش خود كسب كند ، چنانچه تحصيل آن علم ، واجب عينى باشد ، مىشود از سهم فقرا به او زكات داد ، و اگر تحصيل آن علم داراى مصلحت عامه باشد ، زكات دادن به او از سهم سبيل الله با اجازه حاكم شرع - بنابر احتياط - جائز است ، در غير اين دو صورت جائز نيست به او زكات بدهند .
زكات فطره ( مسأله 1999 ) : كسى كه موقع غروب شب عيد فطر بالغ و عاقل است و بيهوش و فقير و بنده كس ديگر نيست ، بايد براى خودش و كسانى كه نان خور او هستند ، هر نفرى يك صاع كه گفته مىشود تقريبا سه كيلو است ، از غذاهاى معمول در شهرش مانند ، گندم يا جو يا خرما يا كشمش يا برنج يا ذرت به مستحق بدهد ، و اگر بجاى آن پول هم بدهد كافى است ، و احتياط لازم آنست كه از غذاهائى كه در شهرش معمول نيست ندهد هر چند گندم يا جو

408