بدست مىآيد ادا نمايد ، و اگر آنچه اول مىرسد به اندازه نصاب نباشد صبر مىكند تا بقيه آن برسد . پس اگر روى هم به مقدار نصاب شود ، زكات آن واجب است ، و اگر به مقدار نصاب نشود ، زكات آن واجب نيست .
مسأله 1890 - اگر درخت خرما يا انگور در يك سال دو مرتبه ميوه دهد ، چنانچه روى هم به مقدار نصاب باشد ، بنابر احتياط زكات آن واجب است .
مسأله 1891 - اگر مقدارى خرما يا انگور تازه دارد كه خشك آن به اندازه نصاب مىشود ، چنانچه به قصد زكات از تازه آن به قدرى به مستحق بدهد كه اگر خشك شود به اندازه زكاتى باشد كه بر او واجب است اشكال ندارد .
مسأله 1892 - اگر زكات خرماى خشك يا كشمش بر او واجب باشد نمىتواند زكات آن را خرماى تازه يا انگور بدهد و نيز اگر زكات خرماى تازه يا انگور بر او واجب باشد ، نمىتواند زكات آن را خرماى خشك يا كشمش بدهد . اما اگر يكى از اينها يا چيز ديگرى را به قصد قيمت زكات بدهد مانعى ندارد .
مسأله 1893 - كسى كه بدهكار است و مالى هم دارد كه زكات آن واجب شده اگر بميرد ، بايد اول تمام زكات را از مالى كه زكات آن واجب شده بدهند ، بعد قرض او را ادا نمايند .
مسأله 1894 - كسى كه بدهكار است و گندم يا جو يا خرما يا انگور هم دارد ، اگر بميرد و پيش از آن كه زكات اينها واجب شود ، ورثه قرض او را از مال ديگر بدهند ، هر كدام كه سهمشان به 288 من و 45 مثقال كم برسد ، بايد زكات بدهد ، و اگر پيش از آن كه زكات اينها واجب شود ، قرض او را ندهند چنانچه مال ميت فقط به اندازه بدهى او باشد واجب نيست زكات اينها را بدهند ، و اگر مال ميت بيشتر از بدهى او باشد ، در صورتى كه بدهى او به قدرى است كه اگر بخواهند ادا نمايند بايد مقدارى از گندم و جو و خرما و انگور را هم به طلبكار بدهند ، آنچه را به طلبكار مىدهند زكات ندارد و بقيه مال ورثه است و هر كدام آنان كه سهمش به اندازه نصاب شود ، بايد زكات آن را بدهد .
مسأله 1895 - اگر گندم و جو و خرما و كشمشى كه زكات آنها واجب شده خوب و بد دارد بايد زكات هر كدام از خوب و بد را از خود آنها بدهد و زكات همه را از بد نمىتواند بدهد .

251