اگر شك كند كه صبح شده يا نه ، پيش از تحقيق هم مىتواند كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد .
احكام روزه قضا مسأله 1694 - اگر ديوانه عاقل شود ، واجب نيست روزه‌هاى وقتى را كه ديوانه بوده قضا نمايد .
مسأله 1695 - اگر كافر مسلمان شود ، واجب نيست روزه‌هاى وقتى را كه كافر بوده قضا نمايد . ولى اگر مسلمانى كافر شود و دوباره مسلمان گردد روزه‌هاى وقتى را كه كافر بوده بايد قضا نمايد .
مسأله 1696 - روزه‌اى كه از انسان به واسطه مستى فوت شده ، بايد قضا نمايد ، اگر چه چيزى را كه به واسطه آن مست شده ، براى معالجه خورده باشد ، بلكه اگر نيت روزه كرده و مست شده اگر در اثناء روز از مستى بيرون آيد بنابر احتياط واجب بايد روزه را تمام و نيز قضا نمايد و اگر در حال مستى روزه را تمام كرده باشد قضا نمايد .
مسأله 1697 - اگر براى عذرى چند روز روزه نگيرد و بعد شك كند كه چه وقت عذر او بر طرف شده مىتواند مقدار كمتر را كه احتمال مىدهد روزه نگرفته قضا نمايد ، مثلا كسى كه پيش از ماه رمضان مسافرت كرده و نمىداند پنجم رمضان از سفر برگشته يا ششم ، مىتواند پنج روز روزه بگيرد و نيز كسى هم كه نمىداند چه وقت عذر برايش پيدا شده ، مىتواند مقدار كمتر را قضا نمايد ، مثلا اگر در آخرهاى ماه رمضان مسافرت كند و بعد از رمضان برگردد و نداند كه بيست و پنجم رمضان مسافرت كرده ، يا بيست و ششم ، مىتواند مقدار كمتر يعنى پنج روز را قضا كند .
مسأله 1698 - اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد ، قضاى هر كدام را كه اول بگيرد مانعى ندارد . ولى اگر وقت قضاى رمضان آخر تنگ باشد ، مثلا پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد بايد اول قضاى رمضان آخر را بگيرد .
مسأله 1699 - اگر قضاى روزه چند رمضان بر او واجب باشد و در نيت معين نكند روزه‌اى را كه مىگيرد قضاى كدام رمضان است ، قضاى سال اول حساب مىشود .
مسأله 1700 - كسى كه قضاى روزه رمضان را گرفته ، اگر وقت قضاى روزه او تنگ نباشد مىتواند پيش از ظهر روزه خود را باطل نمايد .

224