مسأله 44 - ظاهر آن است كه ملكيت مؤونه حج شرط نيست ، بلكه اگر يكى از متعاملين در ضمن عقد لازم بر ديگرى شرط كند كه بتواند به مقدار كافى براى حج در مال او تصرف نمايد ، براى وجوب حج كافى است ، و مثل كسى است كه مالك آن باشد ، و نيز اگر كسى وصيت كند كه از مالش ديگرى به حج برود بعد از مرگ او حج بر شخص مذكور واجب مىشود ، به خلاف وصيت تمليكيه ، كه قبول در آن شرط است ، و حكم تحصيل استطاعت را دارد ، و قبول واجب نيست .
مسأله 45 - اگر قبل از استطاعت نذر كرده كه هر عرفه به زيارت حضرت امام حسين ( عليه السلام ) مشرف شود ، و سپس مستطيع گرديده است ، حج بر او واجب است ، و كشف از عدم تحقق موضوع نذر مىكند ، و در اين صورت به منزله نذر بعد از حصول استطاعت است .
مسأله 46 - اگر واجب فورى ديگرى بر عهده شخص باشد كه با اتيان آن از انجام حج باز مىماند ، وظيفه او انجام واجب اهم است ، و چون وجود واجب ديگر مانع از تحقق استطاعت نيست ، بنابر اين اگر به وظيفه انجام واجب اهم عمل نكرد ، و حج را بجاى آورد ، مجزى از حجة الاسلام خواهد شد .

30