عوارض كمبود ، يا ازدياد ويتامينها ويتامينها نه نيرو دارند و نه نيرو مى باشند ، بلكه اجسامى هستند كه مواد توليد انرژى به وسيلهء آنها به كار مى افتند و انرژى را نظم و ترتيب مى دهند .
ويتامينها عمليات بدن را تنظيم مى كنند ، بدون آن كه خود وارد تركيب آنها شوند ، پختن و انبار كردن مواد غذايى قسمتى از ويتامينهاى آنها را ضايع مى سازد .
انسان در تمام دوره‌هاى عمر خود شايد در مجموع ، بيشتر از دو كيلو گرم از ويتامينهاى گوناگون را مصرف نكند . ولى همين مقدار كم ، سلامتى او را تأمين مى نمايد ، خوردن ويتامين ضرورى است ولى زياد خوردن آن هم ضرر دارد . فقط مقدار كم آن مفيد است . اگر از يك ويتامين به مقدار زياد مصرف شود بايد به ويتامين ديگرى براى رفع ضرر آن متوسل گشت .
ويتامين ( آ ) در كره و چربيهاى حيوانى پيدا مىشود . ولى در روغنهاى نباتى وجود ندارد ، از اين جهت خوردن چربيهاى حيوانى براى انسان ضروريست و كسانى كه به علت عوارض كبدى از خوردن روغنهاى حيوانى ممنوع مى شوند بايد ويتامين ( آ ) را از منابع ديگر تهيه نمايند .
روغن كبد ماهى مقدار زيادى از اين ويتامين دارد .
اين ويتامين در نباتات به شكل ديگرى است و كبد انسان آن را تبديل به ويتامين ( آ ) مى نمايد . اين ماده كه كاروتن نام دارد براى اولين بار در هويج كشف شد و نام آن را از اين گياه گرفتند .
جعفرى ، اسفناج ، گزنه ، كاهو ، والك ، كاسنى و نخود سبز از اين ويتامين زياد

345