جهة درد گوش وبا سركه جهة درد دندان وشستن عضو با خردل وبول گاو جهة حذر مجرب دانسته‌اند وبول خوك جهة قلع بياض عين وريزانيدن سنگ كرده ومثانه بغايت بيعد يلست وبول خر جهة درد كرده وبول بز با سنبل الطيب كه هر روز قدر بول حيل مثقال باشد جهة استسقاى لحمى وقطور را وجهة درد گوش وطلاى بول سگ جهة ثاليل وبول شتر جهة ورم جگر وشدهء او واستسقا ولحمى وقطور او جهة درد گوش وصلابت سپرز وتقويه باد وامراض باردهء احشأ وقطور او جهة جراحت گوش نافع وبول جاميش بامر صاف وصبر زرد جهة درد گوش بازد مجربست بولا بسريانى يافتى است بولوديون بر ومى سرخس است بوطاموقيطن بيونانى سلق الماء است بولو طرنجون بيونانى پرسياوشانست بو صيرا فلومس است بولوسيون بيونانى لبلاب سياه است بوقى قنطوريون غليظ است بولو فيمن بيونانى قرصعنه است بوغلصن بيونانى لسان الثور است بوت بيونانى درختيست ثمرش شبيه بز عرور وظاهرا درخت كندش طبرى باشد بوقل اسم خرفه است بويانس فلفلمويه است بوسفاس زفت يابس است بورطيس بيونانى مرقشيشا است بوقيصا در دار است بوشاد شلجم است بوخا بهندى پيش موش است بولو خوريون بيونانى بسفايج است بورنگ بادروج است بوطانيه فاشر است بوارد اسم اصطلاحى بيخ بقول مثل چقندر وشلغم وزردك وترشى كدو است بورق الغرب وبورق الخبازين وبورق الصناعة از اقسام بورقند ودر بورق مذكورند بوكر بهندى تيس است بوريجا بهندى اسم نمر است بورهء سلماسى اسم فارسى نطرون است بورهء سفيد اسم فارسى بورهء روميست بول بهندى اسم مرصافست پول بباى فارسى اسم هندى ورد است بوم اسم عربى جعد است بوف اسم فارسى قسمى از جغد است كه بتركى سارقوش نامند بوكه بهندى اسم كليه است بوسى وبوره بهندى نخاله است بوى مادران بهندى برنجاسف است پوست به فارسى اسم قشر نباتاتست وجلد حيوانات پوست كشف هندى اسم فارسى زبل است پوست مار به فارسى سلخ الحيه است بول بز كوهى به فارسى سلاحه است پودنهء كوهى وجوئى به فارسى فودنج جبلى وزير را نامند بوتيمار به فارسى شفنين بريست پوست بهار خرما يماده كفريست بوزه اسم مرز است پودنه صحرائى اسم مشك طرا مشيع است پوست پنج درخت زرشك اسم آرعيس است بورينه به فارسى اسم فرد است بوز بتركى اسم جمد است بوزنى ازون بالغى بتركى زلفين را نامند بوى توز بتركى اسم قرن است بوزا بتركى اسم عجل است پولاد قسمى از حديد است بوقده اسم تركى حنطه است بهمن بلغة فارسى اسم پنجيست مثل زردك وبا اندك صلابت وكجى وبا خشونت قليلى وناهموار وبا عطريت وسفيد او را ظاهر وباطن سفيد وسرخ آن را ظاهر سرخ تر از باطن ومنبت او كوهستان ونبات او راساق بقدر شبرى وزياده وكمتر از آن وبرگش مثل برگ اجاص ومبسط وخار ناك وكثير التشريف وبرساقش بركى چندى با هم پيچيده وهيكل ودر تموز مىرسد در دويم گرم وخشك وسرخ او قويتر وگرمتره هر دو مقوى باه ومقوى دل ومسمن ومفتح ومحلل رياح وبلغم لزج وموافق مبرودين وجهة خفقان وسنگ كرده ومثانه ويرقان وضماد او با عسل ونمك جهة نيكو كردن رنگ رخسار وگلف وطلاى او جهة كشتن قمل وخوشبو كردن موى وفرزجهء او با زعفران جهة ثقيهء رحم وخوشبو كردن او نافع وآشاميدن آب طبيخ مهراى او با شكر درحين ناشتا بغايت مسمن خصوصا با بادام ونخود ومضر سفل ومصلحش انيسون وكتيرا او قدر ؟ ؟
از جرم آن دو مثقال واز آب آن تا سه وقيه وهر دو بدل يكديگر وبدل هر دو بوزن آن تو درى ونصف آن لسان العصافير وبدل احمر او در ونج وسفيد او زرنباد است پهنكره بلغة هندى از قول امين الدوله صاحب جامع گل گياهيست در شكل بانجدان واز نبات انجدان بزرگتر ومايل بسرخى وتيرگى وبيطعم وبوى نتن دارد ومخصوص بلادهند است ولوكس را اعتقاد آنكه سردوتر است وجهة شرابى صفراوى وجمره وحصبه نافع است واهل صناعت خواص بسيار از آن ذكر نموده اند وبدلش برگ بيد انجير ميداند بهمى نباتيست شبيه بنبات جو واز آن كوتاه تر وخوشهء او شبيه بشيلم ومنبتش مواضع سايه ناكست سردو خشك در دويم وبسيار قابض وجهة اسهال مزمن ونزف الدمى كه مرفوع البرء باشد وسلس البول نافع وقدر شربتش ودرهم است وچون در پشم ملون بررنگ سرخ ارغوانى يا در مثال سرخ بسته بر عضويكه خون نزف كند به بندند در قطع خون مجرب دانسته‌اند بهش اسم شاه بلوط است ومقل تازه را نيز باين اسم نامنند بهرامج اسم بيد مشكست ودر خلائى مذكور خواهد شد بهرم وبهرمان به فارسى اسم گل عصفر است بهق الحجر خزاز الصخر است بهار قسم صغير اقحوانست بهرمات صاحب جامع تميمى گويد اسم فارسى ياقوتست بهج بوزيدانست به اسم فارسى سفر جل است بهار درخت خرما اسم فارسى طلع است بهار قسم نر خرما را اسم قفور است واو را كهرى نامند بهراست صورت بهندى نوعى از بيش ودر آنجا مذكور است بهتر بهندى غنم است بهيره بهندى بليله است بهتك بهندى لسان الثور است

59