كسيلهء است كهلا اسم اصفهانى قلى است كهول اسم هندى خرفه است كهلم وكهيرك اسم بادنجان است كهرى وسم هندى مزو رهء بى گوشت است كهركيست بهندى اسم حرباست كهنا بمعنى ترش است كهجور بهندى اسم تمر است كهولكى پيچ بهندى تخم خرفه است كهينه بهندى ثقل خيرهاست كهر بهندى اسم حافر حيوانات است كهونكرى بهندى خسك است كهيلا بهندى سليخه است كهورير بهندى سوسمار است كهونلى بهندى حب المحلب است كياه قيصر اسم فارسى اكليل الملك گياه جالينوس اسقولوقند ريونست كيمرس ذرة است كيدج كاديست كيل دار واسم فارسى سرخس است كيه اسم فارسى مصطكى است كيكواش اسم طبرى قسمى از دوقوس است ومذكور شد كيله بهندى موز است كيره بهندى اترج است كيهون بهندى حنطه است كيرو بهندى زعفرانست كيتى بهندى خبث الحديد است كيان پل بهندى دار شيشعانست كنيكر بهندى خار مغيلانست كينگر كاشير اسم هندى اقاقياست حرف اللام لادن رطوبتيست كه از درخت كوهى حاصل مىشود وبقدر درخت انار وشبيه بدرخت دبق وبرگش عريض و بهم متصلى ورقيق وصلب وگلش مايل بسرخى وثمرش مانند زيتونى ودر جوف آن دانه سياه باريكى ورطوبيت غليظى كه از ساق وبرگ او جمع كنند بهترين اقسام ولادن عنبرى نامند وهر چه از آن رطوبت بر موى بز وگوسفند در حين چريدن آن نبات چسبد واز آن جدا كنند زبونتر از قسم اول وهر چه برسم مراعى چسبد وبا خاك وريك اميخته باشد زبونتر از همه است وبعضى تصريح نموده اند كه رطوبت مذكور از قسوس كه نوعى از لبلابست بر موى مراعى چسبد وبا خاك وريگ اميخته باشد زبونتر از همه است وبعضى تصريح نموده اند كه رطوبت مذكور از قسوس كه نوعى از لبلابست بر موى مراعى مى چسبد وبهترين او نرم وخوشبوى سياه مايل بسرخسيت وسبزى در دويم گرم ودر اول خشك ولطيف وجاذب وبا قوة قابضه ومنضج قوى ومحلل ومفتح دهن رگها ومدر بول وحيض وعرق وشير ومخرج جنين ومشيمه ومقوى معده ورافع فواق ودردهاى بارد وبا شراب قابض طبع وطلاى او جهة درد سر وصلابت معده وجگر والتيام زخمهاى كهنه وبا شراب جهة آثار قروح وآبله وفرزجهء او جهة صلابت رحم واختناق واحتباس حيض وبا روغن گل كه بريا فوخ اطفال طلا كنند جهة نزلات وسرفه ء ايشان وبر معده جهة تقوية آن ورفع غثيان وسيلان آب دهان وبا پيه خوك وپيه گاو جهة ورم مقعد ودرد به آن وحقنه او با روغن گل جهة سحج بارد وطلاى او با روغن گل جهة سوختگى آتش وبا روغن مورد جهة تقوية موى ومنع ريختن او وبخور او جهة گريزانيدن هوام مؤثر وچون زن بعد از بول كردن به آن بخور كند پس در حال باز بول آيد آنزن قابل حمل خواهد بود والافلا ومضر سفل وآشاميدن او موجب كرب ومصلحش سنبل رومى وقدر شربتش تا يك درهمست وروغن لادن كه يكوقيه آن را در يكرطل روغن زيتون وكنجد حل نموده وروز ديگر بر آتش خاكستر گذارند كه قريب سدس او روغن بسوزد وجهة برودت اعضا وتقوية معده وزكام رطوبى وسياه كردن موى وتقوية او بغايت مفيد است لاجورد معدنى معروفيست وبهترين اوصاف شقافست كه كبودى او بسرخى وسبزى مايل باشد وآنچه از سنگ مرمر ترتيب دهند وهر چه بازرنيخ وزاج وسنگريزه تركيب كنند دود او لاجوردى نمىباشد بخلاف غير مغشوش او ومستعمل ورطب غير مغسول اوست در اول كرم ومغسول او در اول سرد ودر دويم خشك ومسهل سود واخلاط غليظه مخلوط بخون وصاف كننده او از كدورات وبا لخاصية رافع سوداى حوالى قلب وجالى است وتعليق او رافع خوف ومفرح ومقوى دل وجالى وباقوة قابضه ورافع امراض سوداوى وغم وهم وتوحش وبخارات غليظ ومدر حيض واكتحال او جهة سلاق ورمد ودمعه وبياض وقرحه وريختن مژگان وذر ور او جهة آكله وقروح ساعيه ونفوخ او جهة رعاف وفرزجهء او با روغن زيتون جهة حفظ جنين از اسقاط وطلاى او با سركه جهة تجعيد موى وقطع وقلع ثاليل وبرص مفيد ومضر فم معده ومصلحش مصطكى وموجب كرب وغثيان ومصلحش وكثيرا وعسل وقدر شربتش از نيم مثقال تا يك مثقال وبدلش حجر ارمنيست لاله سرنگون اسم نباتيست معروف ودر باغچها غرس ميكنند پياز او را چون بادنبه بالمناصفه كوبيده بجوشانند تا آب سوخته روغن بماند طلاى او را جهة عرق النسا مجرب يافته‌اند لالهء نعمانى اسم فارسى نباتيست برگش شبيه به برگ زنيق ومنحصر در سه چهار عدد گلش مانند شقايق وبزرگتر از آن وبيخش مانند پياز وبقدر فندقى وطولانى ودر چند پردهء او چيزى شبيه بابريشم مطبوخ وبسيار نرم وپردهء بيرون او سياه ومغزش سفيد وشيرين وساقش بقدر چهار انگشت است وبا تفريح واسكار ومحرك باه وسرخ كنندهء رخسار ومنوم وقليل الحرارة وبا رطوبت غالبه ونشارهء او بيغائله ومشهى وهاضم است وقدر شربتش يك درهم تا دو درهم است لاغيه نوعى از نيوحات وبا سميت وبيغايله تر از انواع تيوحات وابوصريح گويد از مطلق يتوع مراد لاغيه است وآن را در تنكابن سينه بح نامند گياهيست پرشير قريب بگياه سقمونيا وبرگش مدور وگلش زرد مايل بسرخى وشبيه هر كس ومايل خوشبوئى وتخمش مانند خشخاش در آخر سيم گرم وخشك وشير او مسهل قوى ومقرح جلد ومنقى مو به دستور برگ وتخم او همين اثر دارو وكشندهء ماهى وجهة استسقاى زقى واخراج رزداب نافع وشير او از سقمونيا قويتر وبا آرد جو جميع كرده استعمال بايد نمود وقدر شربتش از يكدانگ تا يكدانگ ونيم واز آرد جو مخلوط با وتا يك درهم واز برگش در مطبوخات

227